YÖK'ün girişimi ile beynin gizemini çözecek Türkiye'deki ilk ortak araştırma merkezi NÖROM açıldı

Yükseköğretim Kurulunun (YÖK) girişimiyle Gazi Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesinin birlikte kurduğu Nörobilim ve Nöroteknoloji Ortak Uygulama ve Araştırma Merkezinin (NÖROM) açılışı yapıldı.

Gazi Üniversitesi Beşevler Kampüsündeki NÖROM'un açılışında, kurdelenin kesilmesinin ardından saygı duruşunda bulunuldu ve İstiklal Marşı okundu.

YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, burada yaptığı konuşmada, Gazi Üniversitesi koordinatörlüğünde, Ankara Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi ortaklığında NÖROM'un kurulmasına yönelik çalışmaların 2018'de başladığını belirterek, 2019'da Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının NÖROM Projesi'ni destekleme kararı aldığını ve Cumhurbaşkanlığı tarafından yatırım programına dahil edildiğini anlattı.

NÖROM'un bir araştırma merkezi olarak kurulmasının YÖK tarafından yaklaşık 3 yıl önce, 18 Kasım 2020'de onaylandığını aktaran Özvar, şöyle devam etti:

"NÖROM misyon olarak, disiplinler arası bir anlayışla nörobilim alanında araştırmalar yürütmek ve buradan elde edilecek bilgi ve teknolojiyi toplumla paylaşmayı belirlemiştir. Bu kapsamda merkezde sağlık, mühendislik, robotik, yapay zeka, eğitim, temel ve sosyal bilimler alanlarında araştırmalar yürütülecektir. Böyle bir merkezin kurulmasını yükseköğretim vizyonumuz açısından son derece kıymetli bulduğumu ifade etmek isterim. Son zamanlarda üzerinde hassasiyetle durduğumuz yükseköğretimde kalite odaklı gelişme anlayışını destekleyen bir girişim olarak bu merkezi gördüğümü ifade etmek isterim. NÖROM'daki araştırmalar sonucu elde edilecek veriler, bir taraftan somut teknolojilerin geliştirilmesini, diğer taraftan etki değeri yüksek yayınların ortaya çıkmasını mümkün kılacaktır. NÖROM'daki farklı üniversitelerimizin hem işbirliği hem de güç birliği anlayışıyla bir araya gelmesi son derece anlamlıdır. Bu şekilde disiplinler arası araştırmalarda farklı üniversitelerimizin güçlü yönleriyle ortaklaşması, ortak çalışma yapması mümkün olacaktır."

- "Yapay zeka temelli yeni programlar açılacak"

Özvar, en fazla tartışılan konuların başında yapay zekanın geldiğine işaret ederek, gerek akademik dünyada gerek sektörlerde bu konuda yoğun çalışmanın yürütüldüğünü söyledi.

YÖK olarak bu konuda yoğun mesai harcadıklarını vurgulayan Özvar, yapay zeka çalışmalarını gelecek dönemde stratejik bir mesele olarak gördüklerini ifade etti.

Özvar, "Açılan lisans programları ve enstitülerle bu konuda bir atılım gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Geçenlerde ifade ettiğim, basın mensuplarıyla paylaştığım üzere 2024-2025 yılı itibarıyla yükseköğretim kurumlarımızda yapay zeka temelli yeni programlar açılacağını ve üniversitelerimizde bu programlar vasıtasıyla üniversite sınavlarına girecek öğrencilerimize bu alanda bir yetkinlik kazandırmaya başlayacağımızı buradan duyurmak isterim." dedi.

- "Teknolojinin milli imkanlarla geliştirilmesi mümkün olacak"

NÖROM'un sunacağı diğer katkıların yanında yapay zeka çalışmalarına da büyük ivme kazandıracağına inandığının altını çizen YÖK Başkanı Özvar, sözlerini şöyle sürdürdü:

"NÖROM'un faaliyetlerinin, Yükseköğretim Kurulunun yapay zeka vizyonuyla örtüştüğüne ve bu bakımdan Merkezimizin, yani ortak kurduğumuz bu merkezin yapay zeka çalışmalarımıza da önemli katkılar vereceğine canıgönülden inandığımızı sizlerle paylaşmak istiyorum. NÖROM'da yürütülen projeler ve elde edilecek verilerle sağlıktan mühendisliğe ülkemizin ihtiyaç duyduğu pek çok teknolojinin milli imkanlarla geliştirilmesi mümkün olacak. Bunun yanında temel bilimler, eğitim ve sosyal bilimler alanlarında da önemli gelişmeler sağlanacaktır. Bu merkezin göstereceği başarı, benzer başka merkezlerin kurulmasına da önayak olacağına inanıyorum. Güzel örneklerin artması, YÖK tarafından diğer üniversitelerde de benzer yapıların kurulmasını beraberinde getirecektir."

Özvar, merkezin oluşumuna katkı sunan üniversitelere, akademisyenlere ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığına teşekkür etti.

- "Üç üniversitenin bir araya geldiği örnek bir yapı"

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal da NÖROM'da beyni anlamak için çalışılacağını dile getirdi.

Beyni anlayarak ve onunla alakalı birtakım hastalıklar konusunda teşhis, tanı, tedavi yöntemlerini uygulayarak, dünyada öncü olunabileceğini belirten Mandal, "Burada da ilk kez YÖK'ün uygulamış olduğu bir model var. Ortak uygulama ve araştırma merkezi. Gazi, Orta Doğu Teknik ve Ankara Üniversitesi güçlerini bir araya getirdi. Üç üniversitenin kurumsal kimlikleriyle bir araya geldiği örnek bir yapı. Birlikte çalışıp, birlikte öğrenip, birlikte başarma yöntemiyle ilerlemeye çalışıyorlar." değerlendirmesinde bulundu.

Mandal, merkezin TÜBİTAK'ın 1004-Mükemmeliyet Merkezi Destek Programının önemli bir aktörü olduğuna dikkati çekerek, geleceğin sorunlarına yenilikçi cevap vereceğini aktardı.

Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker ise sinirbilimin ortaklığa uygun bir merkez kazandığını bildirerek, bunun birçok bilim disiplininin bir arada çalışmasını zorunlu kılan bir alan olduğunu anlattı.

Dünyadaki bu tür multidisipliner merkezlerin ileri düzey teknoloji ve ileri düzey çalışan akademisyenlerle yürütüldüğüne işaret eden Şeker, "Bu ortaklık uluslararası düzeyde çalışmalara ev sahipliği yapmış oluyor. Bunların sayılarının çoğalması gerektiğinin altını çizmek istiyorum. Klinik bilimlerden temel tıp bilimlerine, yapay zekadan çok farklı mühendislik bilimlerinin işine yarayacak çalışmalara imza atıldığını görüyoruz, mutluluk duyuyoruz." diye konuştu.

- "Fiziki anlamda mükemmel bir yapının oluştuğunu görüyorsunuz"

Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, uzun süredir emek verdikleri bir projenin hayata geçmiş olmasının mutluluğunu yaşadıklarını belirterek, merkezde olağanüstü işler yapılacağını ve NÖROM'un Türkiye'nin yüz akı olacağını ifade etti.

Fiziki yapı, teçhizat-donanım ve insan gücü doğru kurulduğu zaman her işin en iyi şekilde yapılacağını dile getiren Ünüvar, "Merkezde fiziki anlamda mükemmel bir yapının oluştuğunu görüyorsunuz. İçinde gerçekten müthiş de bir teknoloji var. İnsan gücüyle ilgili de şu anda çok önemli problemleri aşmış bulunuyoruz." dedi.

Bundan sonra kendilerine düşen en önemli görevin bu işin sürdürülebilirliğini sağlamak olduğunun altını çizen Ünüvar, Gazi Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi ile çok iyi bir işbirlikleri olduğunu söyledi.

Ünüvar, "Bundan sonraki süreçte NÖROM'dan çok iyi ürünlerin ortaya çıkması ve Türkiye'nin dünyanın önemli bilim merkezlerinden birisi olduğunun ispatı niteliğinde çalışmalar için aynı desteğin, gayretin devam etmesi gerektiği kanaatindeyim." şeklinde konuştu.

- Merkeze istihdam için ilana çıkılacak

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök, 2018'de üç üniversitenin NÖROM'u sadece temel tıp bilimlerini değil aynı zamanda mühendislik, fen ve sosyal bilimleri içermesi öngörüsünden yola çıkarak bir araya geldiğini söyleyerek, Türkiye'de bir ilk olan bu merkezin açılışında birlikte olmaktan dolayı çok mutlu olduğunu ifade etti.

Kök, ulusal alanda olduğu kadar uluslararası alanda da bu merkezin, Türkiye'nin bilimine ve araştırmasına çok büyük katkıda bulunacağını kaydederek, emeği geçenleri tebrik etti.

Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Yıldız da merkezin hayırlı olmasını diledi. Yıldız, merkeze 38 kadro aldıklarını ve gelecek hafta ilana çıkarak yeni istihdam yapacaklarını, hızlı bir şekilde çalışmasını sağlayacaklarını aktardı.

YÖK Üyesi ve NÖROM Müdürü Prof. Dr. Hayrunnisa Bolay Belen ise merkezin işleyişini anlattı.

Açılış konuşmaları sonrasında YÖK Başkanı Özvar ve beraberindekiler, NÖROM'un çalışma alanlarını gezerek, incelemede bulundu ve bilgi aldı.

Programa, Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meltem Bahçelioğlu ile merkezde görev alan bilim insanları da katıldı.