Uşak'ta buzağı ölümlerine karşı "ağız sütü tozu" üretilmeye başlandı

MEHMET ÇALIK - Uşak'ta, buzağı ölümlerinin azaltılmasına yönelik proje kapsamında yeni doğum yapan ineklerden sağılan ilk süt olan "ağız sütü", besin değeri korunarak toz haline getirildi ve bağışıklık sorunu yaşayan buzağılarda kullanılmaya başlandı.

Uşak İl Tarım ve Orman Müdürlüğünce yeni doğan buzağıların anne sütündeki bağışıklık moleküllerinin (immünglobulin) eksikliği nedeniyle ölmesinin önüne geçmek için bu moleküllerin yüksek oranda bulunduğu farklı hayvanların ağız sütlerinin dondurularak tozlaştırılması için 2021 yılında çalışma başlattı.

"Freeze drying" teknolojisiyle besin değeri kaybolmadan dondurularak toz haline getirilen ağız sütünün verildiği 473 buzağıda başarılı sonuç alınması sonrası toz ağız sütünü seri üretime geçirmek üzere Zafer Kalkınma Ajansı ve Uşak Valiliği İl Özel İdaresi desteğiyle İl Tarım ve Orman Müdürlüğü bünyesinde bir üretim alanı oluşturuldu. Geçen yıl aralık ayında başlayan çalışmalar sonunda üretilen toz ağız sütü, ülke genelindeki hayvancıların hizmetine sunuldu.

Projeyle ilgili AA muhabirine bilgi veren Uşak İl Tarım ve Orman Müdürü Nihat Ağan, "Yaşasın buzağılar, gülsün yüzler" sloganıyla yola çıktıkları projede önemli bir eşik noktasına ulaştıklarını bildirdi.

Ekiplerinin her gün inekleri doğum yapan üreticilerle irtibata geçtiğini, soğuk zinciri koruyarak ihtiyaç fazlası ağız sütlerini topladıklarını anlatan Ağan, testlerin yapılmasının ardından pastörize edilen ağız sütünün "freeze drying" yöntemiyle sıfırın altında 40 derecede dondurulduğunu aktardı.

Yaklaşık 36 saat sonra toz haline getirilen ağız sütünün paketlenerek satışa hazırlandığını dile getiren Ağan, "Yapılan çalışmalarda toz üründeki immünglobulin seviyesinin son derece az bir seviyede düştüğünü gördük. Bu bizi çok sevindirdi. Yüzde 1-2 civarında yani çok önemli olmayan değerlerde. Projemizin başlangıcından bu yana 473 buzağımızı kurtardık. Bu ürünlerimizle, bu teknolojiyle birlikte Türkiye'de milyonlarca buzağımızı kurtaracağız. Türkiye ekonomisine bu noktada büyük katkılar sağlayacağız." dedi.

Türkiye'de ağız sütü tozu üretimine yönelik çalışmalar bulunduğunu ancak "spray dry" adı verilen teknolojiyle elde edilen bu tozlarda istenen besin değerlerinin yakalanamadığını söyleyen Ağan, Türkiye'de ilk kez uygulanan freeze drying teknolojisiyle besin değeri korunan ağız sütü tozu ürettiklerini söyledi.

Ağan, projenin bilimsel çalışmalarını yürüten Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Yiğit Kaçar'ın buna ilişkin bilimsel makale hazırladığını, bu teknolojiyle hayvan ölümlerini azaltma hedefine bir adım daha yaklaştıklarını sözlerine ekledi.