Taliban sonrası Afganistan'da kalmaya devam eden Türk şirketi yatırımlarını artırıyor

İLAL GÜLER - Taliban'ın geçen yıl Afganistan'da yönetime gelmesinin ardından faaliyetlerini aksatmayan Türkiye merkezli "77 İnşaat Şirketi", yatırımlarını artırarak ülkenin altyapısının geliştirilmesine katkı sunuyor.

Taliban'ın 15 Ağustos 2021'de yönetime gelmesi sonrası Afganistan'daki birçok uluslararası şirket ve kuruluş, yatırımlarını yarıda bırakarak ülkeyi terk etti.

Afganistan'da görece güvenlik ortamı sağlanırken şu an ise ülke, uzun yıllar süren istikrarsızlık ve çatışmalar nedeniyle büyük hasar gören altyapının geliştirilmesini bekliyor.

Taliban geçici hükümeti de dünya ülkeleriyle iyi ilişkiler geliştirmek istediğini belirterek, yabancı iş insanlarını yatırım için Afganistan'a çağırıyor.

77 İnşaat, Taliban sonrası Afganistan'ı terk etmeyip ülkedeki altyapıya yönelik faaliyetlerini sürdüren başlıca uluslararası şirketlerden biri olma unvanını koruyor.

Şirket yetkilileri, Afganistan'daki faaliyet ve yatırımlarıyla ilgili AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

- Enerji ve inşaat alanındaki yatırımlar öne çıkıyor

Şirket, halihazırda Afganistan'da elektrik üretimi alanında iki önemli tesisin işletmesini üstleniyor.

Bunlardan biri Afganistan'ın güneyinde yer alan Hilmend vilayetinde bulunan Kajeki Barajı üzerindeki hidroelektrik santrali.

77 İnşaat, 2018'de inşasına başladığı 3 türbinli ikinci hidroelektrik santralinin açılışını 27 Temmuz'da yaptı. Toplamda 175 milyon dolar harcanan ikinci hidroelektrik santralinin de devreye girmesiyle üretilen elektriğin kapasitesi 51,5'ten 151,5 megavata çıkarıldı.

Elektrik üretimi alanındaki ikinci tesis ise yine ülkenin güneyindeki Kandahar vilayetinde bulunan 15 megavat kapasiteli solar güneş panelleri tesisi.

Şirket, iki tesisin işletmesini de 20 yıllığına elinde bulunduruyor.

Söz konusu iki projeyle Afganistan'ın güneyinde kalabalık Afgan aile yapısı göz önüne alındığında 1 milyondan fazla nüfusun aydınlatma ihtiyacının giderilmesi hedefleniyor ancak bunun için elektriği ulaştıracak altyapının da geliştirilmesi gerekiyor.

Bu alandaki boşluğu doldurmak amacıyla 77 İnşaat, Afganistan'da uzun yıllardır betonarme elektrik direkleri üretiyor. Son olarak şirket, Kandahar'daki hastanelere enerji aktaracak 2 bin betonarme elektrik direğinin üretimini başlatmaya hazırlanıyor.

- Kiriş fabrikası kuruldu

Afganistan'da uzun yıllar süren çatışmalar nedeniyle ülkenin neredeyse tüm ana yolları ve köprüleri büyük hasar görmüş durumda.

77 İnşaat, bu alandaki boşluğu da doldurmak amacıyla ana yollar üzerindeki köprüleri yenilemeye hazırlanıyor.

Şu an başkent Kabil ve Kandahar yolu üzerindeki 45 köprünün yeniden inşası için Taliban yetkilileriyle görüşmelerini sürdüren şirket, köprülerin inşası amacıyla Kabil'de prekast beton üretim fabrikası kurdu.

Burada üretilen kirişlerle ülkenin dört bir yanındaki köprüler yenilenecek veya yeniden inşa edilecek.

Bu kapsamda 77 İnşaat, iyi niyet göstergesi olarak Zabul vilayetinde yaptığı köprüyü hibe etti. Köprünün açılışı bu ay sonu gerçekleştirilecek.

Şirket, bunların dışında Herat vilayetinde inşasına Taliban öncesi başlanan rüzgar santrali projesini tamamlamak için çalışmalarını hızlandırdı. Ayrıca, Taliban yönetimi ile Kabil'e 70 kilometre uzaklıkta bulunan Surobi ilçesindeki baraj üzerinde 150 megavat kapasiteli hidroelektrik santralinin inşası için iyi niyet anlaşması imzalandı. Şu an söz konusu projenin fizibilite çalışmaları sürdürülüyor.

- "Afganistan’da potansiyel görüyoruz"

77 İnşaat Afganistan sorumlusu Burak Ünsal, yatırımların yanı sıra Afgan personel sayısını artırdıklarını, bu sayede istihdam olanakları sağladıklarını ve büyük inşaat projelerine yönelik inşaat bilgisini Afgan çalışanlara transfer ettiklerini belirtti.

Planlama aşamasında olan projelerin yakın zamanda hayata geçirileceğini anlatan Ünsal, şirketin Afganistan'daki faaliyetlerine ilişkin şu ifadeleri kullandı:

"Afganistan'ın çatışmasızlık ortamıyla girdiği bu sakin süreçte artık bir ekonomik kalkınma hamlesinin gerekli olduğunu düşünüyoruz. Bunun için üzerimizde düşen bir şey varsa yapmaya hazırız. Afganistan'da potansiyel görüyoruz. Altyapı anlamında yapılacak çok sayıda proje var. Bu projelerin gerçekleştirilmesi için 77 İnşaat olarak Afganistan'da varlığımızı sürdürüyoruz. Biz Afganistan'ın bu kalkınma projelerini kısa vadede gerçekleştirmeye başlayacağını düşünüyoruz. Bunun için Afganistan'da kalmayı tercih ettik."

Taliban yönetimi altında hiçbir kısıtlayıcı uygulamayla karşılaşmadıklarını söyleyen Ünsal, yönetimde rüşvetin azaldığını ve bazı bürokratik işlemlerin de hız kazandığını gözlemlediklerini kaydetti.

Afganistan'ın büyük bir kalkınma hamlesine ihtiyaç duyduğunu belirten Ünsal, Türk iş insanlarını burada yatırım yapmaya çağırdı.

77 İnşaat Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Ciliv de "Rejim değişikliği, bizim ileriye dönük yatırım planlarımızı etkilemedi. Afganistan'da gördüğümüz potansiyel üzerine enerji, inşaat ve maden sektöründe yatırım yapmayı planlıyoruz. Proje geliştirme sürecimiz devam ediyor." ifadelerini kullandı.