SPK Başkanı Gönül, 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi'nde konuştu

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, "Önümüzdeki dönemde, sermaye piyasalarımızdaki risklerin daha yakından takibi için bir risk merkezi oluşturulması, karbon piyasasının geliştirilmesi, sürdürülebilirlik, finansal teknolojiler ve finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması konularındaki çalışmaları kamuoyu ile paylaşacağız." dedi.

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) tarafından bu yıl "Finansın Ötesi: Dünyanın Geleceğine Yatırım" temasıyla hibrit olarak düzenlenen 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi başladı.

Kongrenin açılışında konuşan SPK Başkanı Gönül, sermaye piyasasının son dönemde önemli bir ivme kazanarak yıllardır ulaşmak istedikleri seviyelere yaklaştığını belirtti.

Gönül, uzun yıllardır 1 milyon civarında seyreden yatırımcı sayısının son zamanlarda 3,5 milyona yaklaştırdıklarını ifade ederek, halka arzlardaki artışın günlük ortalama işlem hacimlerinin 100 milyar TL’nin üzerine çıkmasına sebep olduğunu söyledi.

Bununla birlikte, bu ilgiyi sürdürülebilir hale getirmek, sermaye piyasasını bu seviyede tutabilmek ve daha ileri taşıyabilmek için tüm sektörün eskisinden daha fazla çaba göstermesi gerektiğini vurgulayan Gönül, şunları kaydetti:

“Geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da şirketlerimizin halka arzlara ilgisi devam etmektedir. 2022 yılında kasım ayının sonuna kadar 33 şirketin halka arzını gerçekleştirerek 14 milyar TL’nin üzerinde bir kaynak sağladık. Yıl sonuna kadar halka arzlar devam edecek. Önümüzdeki dönemde de bu ilginin devam etmesini bekliyoruz. Son dönemde yatırım harcamaları artan şirketlerin uzun vadeli finansmana daha çok ihtiyacı olduğunu gözlemliyoruz. Uzun vadeli finansmanın en iyi finanse edilme yollarından birisinin de şirketler için halka arz yöntemi olduğunu tekrar vurgulamak istiyorum. Bu yıl borsada işlem gören şirketler tarafından öz kaynakla finansman sağlama yöntemi olan bedelli sermaye artırımları yoluyla da şirketlere 35 milyar TL kaynak sağladık. Bu sayede ilk defa halka arz olan şirketlerin yanında hâlihazırda payları borsada işlem görmekte olan şirketlerin de sermaye piyasaları tarafından kaynak sağlamasının önünü açtık.”

- “Alternatif yatırım fonlarının kısa sürede 52 milyar TL büyüklüğe ulaşması sermaye piyasası adına sevindirici”

Gönül, sermaye piyasasının diğer önemli enstrümanlarının, özel sektör borçlanma fonları olduğuna işaret ederek, "Öz kaynak yoluyla finansman sermaye piyasasına has bir imkan iken, borçlanma araçları ve kira sertifikaları şirketler için banka kredilerinden daha ucuz bir kaynak sağlamaktadır. Şirketlerimiz tarafından 2022 yılının kasım ayı sonuna kadar yaklaşık 402 milyar TL’lik borçlanma aracı ve kira sertifikası ihracı gerçekleşmiştir." dedi.

Sermaye piyasasının derinliğinin artması için yatırım fonlarının büyümesine de oldukça önem verdiklerini ifade eden Gönül, "2022 yılı bu açıdan önemli bir yıl olmuştur. Kasım ayı itibarıyla menkul kıymet yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarındaki tasarruf düzeyi 960 milyar TL’yi bulmuştur. Ayrıca portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilen fonların toplam büyüklüğü de 1,2 trilyon TL’yi aştı.” diye konuştu.

Gönül, bu fonların yanında son yıllarda dünyada öne çıkan ve alternatif yatırım fonları olarak adlandırılan girişim sermayesi yatırım fonları ve gayrimenkul yatırım fonlarının da benzer şekilde önemli gelişmeler kaydettiğine dikkati çekerek, “Girişim sermayesi yatırım fonlarının sayısı 134’e, fon toplam değeri ise 30 milyar TL’yi aştı. Gayrimenkul yatırım fonlarının ise sayısı 119’a ulaşırken, toplam büyüklüğü ise 22 milyar TL’yi aşmış durumda.” dedi.

SPK Başkanı Gönül, 2014 yılından itibaren ülke mevzuatına kazandırılan alternatif yatırım fonlarının yapılan yasal değişiklikler sonrası kısa sürede 52 milyar TL büyüklüğe ulaşmasının sermaye piyasası adına sevindirici bir gelişme olduğunu belirtti.

- “Finansal okuryazarlık, önümüzdeki dönemde de Kurulumuzun en çok önem verdiği konulardan biri olacak”

Gönül, seçtikleri temayla sürdürülebilirlik konusunda farkındalık yaratan ve bu konuda katkı sağlayan TSPB’ye teşekkürlerini ileterek, sürdürülebilirliğin, SPK olarak üzerinde önemle durdukları ve gelecekte daha da önem kazanacağını tespit ettikleri konulardan olduğunu söyledi.

İklim finansmanının, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin en önemli unsurlarından biri olduğuna değinen Gönül, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İklim değişikliğini azaltmak ve bu değişime uyum sağlamak için yapılacakların finansmanında sermaye piyasalarından yararlanmanın çok önemli olduğu kanaatindeyiz. Biz bu konuda SPK olarak 2022’de Yeşil Borçlanma Aracı, Sürdürülebilir Borçlanma Aracı, Yeşil ve Sürdürülebilir Kira Sertifikaları için bir rehber yayımladık. IOSCO’nun ilkelerini baz alan Rehber ile bu araçların ihraçlarının uluslararası finansal piyasalardaki en iyi uygulamalardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle son 3 yılda yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösteren şirketlerimizin halka arzlara gösterdiği talebi de oldukça önemli bir gelişme olarak görüyoruz. Ülkemizde 2016 yılında başlayan sürdürülebilir eurobond ihraçları hem reel sektör hem de finans sektörü tarafında gittikçe yaygın olarak kullanılmaktadır. Kurumsal yatırımcıların portföy yönetim tecrübesinden yararlanmak isteyenler için de sürdürülebilirlik temalı yatırım fonları yatırımcıya sunulmaktadır. Ekim 2022 itibarıyla sürdürülebilirlik temasına yatırım yapan veya temiz enerji gibi yenilenebilir enerji alanlarına odaklanan 30 civarında yatırım ve emeklilik yatırım fonumuz bulunmaktadır.”

SPK Başkanı Gönül, sermaye piyasalarına olan ilginin sağlıklı ve istikrarlı olmasının, finansal okuryazarlığı yüksek, bilinçli yatırımcı sayısını artırmaktan geçtiğini belirterek, finansal okuryazarlığın, gelecek dönemde de SPK’nın en çok önem verdiği konulardan biri olacağını vurguladı.

Bu kapsamda geleneksel hale gelen ve bugüne kadar 14 bin üniversite öğrencisinin sertifika almaya hak kazandığı SPK seminerleri, üniversite ve il ziyaretlerinin de artarak devam ettiğini anlatan Gönül, “Tasarruf sahiplerinin piyasalar konusunda daha analitik bir bakış açısına sahip olması ve raporlara daha kolay ulaşabilmesi için gerekli tedbirleri almaya devam ediyoruz.” diye konuştu.

Gönül, bu noktada, aracı kurumların başta kurumsal finansman olmak üzere araştırma ve analiz bölümlerini geliştirmelerinin sektörün geleceği açısından uzun vadeli bir yatırım olarak baktıkları konulardan olduğunu ifade ederek, gelecek dönemde yatırımcıların nitelikli raporlara daha kolay ulaşacağı platformu da hayata geçireceklerini bildirdi.

- "Blockchain teknolojileri, kripto paralar ve fintek gibi kavramların gelişimlerini yakından takip ediyoruz"

SPK Başkanı Gönül, piyasanın ihtiyaçlarını yakından takip etmek, gelişmeleri doğru okumak, öz eleştiri yapmak ve istişarenin sektörü ileri taşıyacağını belirterek, “Bu nedenle, sermaye piyasasının tüm oyuncularını bir araya getiren bu kongreyi, sektörün kendini gözden geçirip ihtiyaçlarını ortak akıl ile tespit edebilmesi için çok önemli bir fırsat olarak görüyoruz.” dedi.

Küresel sermaye piyasalarının hızlı bir şekilde değişim geçirdiği bu süreçte, SPK olarak yeni ihtiyaçları yakından takip ettiklerini ve gerekli altyapıyı oluşturmak için gerekli gayreti sarf ettiklerini anlatan Gönül, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu kapsamda, küresel finansal mimarideki dönüşümün anahtar kelimeleri olan blockchain teknolojileri, kripto paralar ve fintek gibi kavramların gelişimlerini yakından takip etmekte olduğumuzu belirtmek isterim. Finansal istikrar, yatırımcı güveni, sermaye birikimi ve sermayenin etkin bir şekilde şirketlere dağıtımında sermaye piyasasının kritik bir rolü hepinizin malumudur. SPK olarak tüm ölçekteki şirketlerin sermaye piyasası yoluyla finansmana erişimini kolaylaştırmayı ve bu sayede yenilikçi, dijital ve yeşil dönüşümün öncülüğünü yapan şirketlerin, sermaye piyasası aracılığıyla finansmana ulaşmasını amaçlıyoruz. Kurulumuz, yatırımcıların etkin korunması ve şirketlerin sermayeye kolay ulaşımı arasındaki hassas dengeyi gözeterek düzenleme, denetim, gözetim ve piyasayı geliştirme çalışmalarına devam etmektedir.”

Gönül, gelecek dönemde, sermaye piyasalarındaki risklerin daha yakından takibi için bir risk merkezi oluşturulması, karbon piyasasının geliştirilmesi, sürdürülebilirlik, finansal teknolojiler ve finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması konularındaki çalışmaları da kamuoyu ile paylaşacaklarını bildirdi.

SPK Başkanı Gönül, 6. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nin daha güçlü bir sermaye piyasası için yararlı olmasını temenni etti.