Sendikaya üye olması yasak olan memurların sorunları

Bilindiği üzere Sendikaya üye olma anayasal bir hak iken bazı meslek yapmış oldukları görevleri nedeniyle bu haktan yararlandırılmamaktadır. Bu personelin sorunları 2 yılda bir yapılan toplu sözleşme görüşmelerinde çözüme kavuşturulmamıştır.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Hakkı Kanunun 15. Maddesinde belirtilenler sendika üyesi olamamaktadırlar.

Sendika üyesi olamayanlar:
a) Cumhurbaşkanlığı merkez teşkilatında, bağlı kurullarında ve Diyanet İşleri Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanlığı ile İletişim Başkanlığı hariç olmak üzere bağlı kuruluşlarında, Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinde çalışan kamu görevlileri,
b) Yüksek yargı organlarının başkan ve üyeleri, hâkimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar,

c) Bakanlar, bakan yardımcıları, bu Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların başkanları, genel müdürleri, daire başkanları ve bunların yardımcıları, yönetim kurulu üyeleri, merkez teşkilâtlarının denetim birimleri yöneticileri ve kurul başkanları, hukuk müşavirleri, bölge, il ve ilçe teşkilâtlarının en üst amirleri ile bunlara eşit veya daha üst düzeyde olan kamu görevlileri, (…)(9) belediye başkanları ve yardımcıları,(9)[10]
d) Yükseköğretim Kurulu Başkan ve üyeleri ile Yükseköğretim Denetleme Kurulu Başkan ve üyeleri, üniversite ve yüksek teknoloji enstitüsü rektörleri, fakülte dekanları, enstitü ve yüksek okulların müdürleri ile bunların yardımcıları,

e) Mülkî idare amirleri,
f) Silahlı Kuvvetler mensupları,
g) (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 10 Nisan 2013 tarihli ve E.: 2013/21, K.: 2013/57 sayılı Kararı ile.)
h) Millî İstihbarat Teşkilâtı mensupları,
ı) Bu Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların merkezi denetim elemanları,
j) Emniyet hizmetleri sınıfı ,
k) Ceza infaz kurumlarında çalışan kamu görevlileri,
l) (Ek:02 Ocak 2017-KHK-682/36 md.; Aynen kabul: 31 Ocak 2018-7068/36 md.) Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında görevli subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve sözleşmeli erler, üye olamazlar ve sendika kuramazlar." hükümleri yer aldığı,

Mevcut yürürlüklükte bulunan Anayasa'nın 51. Maddesi; "Çalışanlar ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, bunlara serbestçe üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme haklarına sahiptir. Hiç kimse bir sendikaya üye olmaya ya da üyelikten ayrılmaya zorlanamaz.

Sendika kurma hakkı ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâk ile başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir. 

Sendika kurma hakkının kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir. 

İşçi niteliği taşımayan kamu görevlilerinin bu alandaki haklarının kapsam, istisna ve sınırları gördükleri hizmetin niteliğine uygun olarak kanunla düzenlenir. Sendika ve üst kuruluşlarının tüzükleri, yönetim ve işleyişleri, Cumhuriyetin temel niteliklerine ve demokrasi esaslarına aykırı olamaz." hükmüne yer verilmiştir.
    
Sendika üyesi olamayan memurların toplu sözleşmelerde hiçbir kazanımları olmadığı, hiçbir sorunları çözüme kavuşturulmadığı gibi yapılan sözleşmelerde temsil edilmemelerine rağmen mağdur oldukları apaçık ortadır. En belirgin özelliği ceza infaz kurumu çalışanları yıllardan beri hiçbir sorunu çözüme kavuşturulmamış, sorun ve talepleri sosyal medya aracılığıyla dile getirmekte ve ne yazık ki yıllar geçse de sorunları çözüme kavuşturulmadan her geçen artan sorunları ile görevlerini yerine getirmektedirler.

Sendika üyesi kanunen yasaklanan bu personellerin sorunları nasıl ve ne şekilde çözüme kavuşturulacağı belli değil iken özellikle ceza infaz kurumu personelinin talepleri göz ardı edildiği verilen sözler hiçbir zaman yerine getirilmediği, sürekli çalışmaların devam ettiği yönünde açıklamalar personeli yıpratmak ve hayal kırıklığı yaşatmaktan öteye gitmemektedir.

Sendikanın amacı;
- Yasal hakları korumak bunun için destek olmak.
- Daha iyi çalışma koşulları sağlamak.
- Daha iyi ücret ve çalışma ortamını sağlamak.
- Mesleğin getirdiği risk, kaza ve hastalık gibi olaylarda önlemlerin alınmasını sağlamak.
- Çalışanın iş güvencesini sağlamak ve geleceğine sahip çıkmak.
- Mobbing ve idare tarafından uygulanan haksız durumlarda, üyesine hukuki ve sosyal destek sağlamak.
- Kamuda görev yapan ve sendika üyesi olan personele 3 ayda bir Temmuz ayında 706 TL olmak üzere destek alınması.
- Nitelikli ve çalışanı koruyan sendika çalışanı için her türlü katkı ve yarar sağlamak için anayasa da yer alan grev hakkını kullanarak talepleri için her türlü çabayı gösterebilmektedir.

Ancak sendika üyesi olmayan personelinin sorunları çözülme kavuşturulmadığı gibi sendika üyesi memurların talepleri hizmet kolunun yetkili sendikası tarafından çözüme kavuşturulurken, bir milyonu aşkın personelin sendika üyesi olmadan re'sen toplu sözleşmelerde anlaşmaya verilen zam ve talepleri izlemekten öteye geçememektedir. Sendika üyesi olmayan personel kendisini temsil etmeyen sendikanın imzaladığı toplu sözleşme tutanağında belirtilen zam oranı ile sorunlarını devam ettirmektedirler. 

Sendika üyesi olmayan personelin sorunlarının ayrı bir şekilde Kamu İşvereni tarafından ilgili kurum ve kuruluş temsilcileri ile görüşülüp ayrı bir karar alınması gerekir, emniyet, asker, hakim, savcı, ceza infaz kurumu çalışanlarının hiçbir sorunu toplu sözleşme görüşmelerinde çözüme kavuşmamıştır.

Bundan sonra da mevzuat değişikliği olmadıkça çözüme de kavuşturulmamaktadır. Anayasal hakkın sınırlandırılması grev ile olmalı personelin sendikal örgütlenme ve sesini örgütlü olarak ifa etmesinde kanunen bir engel olmadığı görevini de yapmasına engel olmamaktadır.

Birçok Avrupa ülkesinde polis, ceza infaz kurumu çalışanları grev bile yapabilirken ülkemizde sendika üyesi olmaması eleştiri almaktadır. Sendika üyesi olmayan personellerin sorunları için gerekli mevzuat düzenlemesinin yapılması gerekmektedir.