PORTRE - Müzik dünyasında 1970'lerin romantik prensi: İlhan İrem

AİŞE HÜMEYRA AKGÜN - Müzik dünyasında 1970'li yılların "romantik prensi" olarak görülen müzisyen İlhan İrem, vefatının 1. yılında anılıyor.

Bursa'da Nahid Bey ve Mesude Hanım'ın oğlu olarak 1 Nisan 1955'te dünyaya gelen İrem, mutlu bir çocukluk geçirdi.

Henüz çocukken anneannesiyle evde şarkılar söyleyen İrem'i, yetenekli olduğu müzik konusunda ailesi de destekledi.

İrem, henüz ortaokuldayken şan ve solfej dersleri aldı. Yine 1969'da ortaokul son sınıftayken, okul orkestrasının solisti olarak müziğe ilk adımını attı.

Verdiği bir röportajda sanatçı, o yıllara dair şunları anlatmıştı:

"Daha ortaokul yıllarında ailemden ayrı bir çatı katında tek başıma yaşıyordum. Asla okul kıyafetleri giymedim ve bu her dönemde sorun oldu. Okula gidip gitmemek, okul yerine sinemaya, diskoya gitmek tamamen benim kararlarımla sürüyordu. Çocukluğumu 2 cümleyle özetlersem, olağanüstü bir düş, sonsuz bir özgürlük. Dünyanın bütün zamanlarının en özgür çocuklarından biriydim diyebilirim."

- "Meltemler" adını verdikleri orkestrayla birinci oldu

İlhan İrem, 1970'te Milliyet gazetesinin düzenlediği liselerarası müzik yarışmasında, Bursa Kolejinden öğrencilerle "Meltemler" adını verdikleri orkestrayla Marmara Bölgesi birincisi oldu. İrem, aynı orkestrayla 1970-1973'te Bursa'da çeşitli otellerde dans müziği şarkıcılığı yaptı.

Sanatçı, İstanbul'da 1973'te kendi imkanlarıyla "Birleşsin Bütün Eller" adlı ilk 45'lik plağını çıkardı. Beklenen ilgiyi ilk plağında bulamayan İrem, ikinci plağı "Yazık Oldu Yarınlara Haydi Sil Gözlerini" ile müzik dünyasında tanınmaya başladı.

İrem, 1975'te çıkardığı "Anlasana" plağıyla da Türkiye'nin en popüler şarkıcıları arasına girdi. Sanatçının, 1973-1981 yıllarında 10 adet 45'liği yayımlandı.

- "Sevgiliye" albümünde Nazım Hikmet'in şiiri "Hoşgeldin"i besteleyerek seslendirdi

Başarılı müzisyen, 1979'da yayımladığı senfonik yapıdaki "Sevgiliye" uzunçalar plağıyla akademik bir çalışma yaparak, müzik yaşamında yeni bir yola girdi.

"Sevgiliye" albümünde, kendi yazdığı sözler dışında, Nazım Hikmet'in şiiri "Hoşgeldin"i besteleyip seslendiren sanatçı, "Bir Yıldız" adlı bestesiyle 1979 Eurovision Türkiye finaline kaldı ancak yarışamadan askerlik görevi nedeniyle diskalifiye oldu.

İrem, askerliğinde yaptığı bestelerden oluşan "Bezgin"i 1981'de yayımladı. 1983'te yedi yıllık bir çalışmanın ürünü olan ve sanatçının kendisi tarafından "Rock Senfonisi" olarak adlandırılan üçlemesi "Pencere", "Köprü" "Ve Ötesi" sırayla yayımlandı.

İlhan İrem, 1984'te Bulgaristan'da düzenlenen Altın Orfe Şarkı Yarışması'nda Türkiye'yi temsil etti ve Gazeteciler Özel Ödülü'nü kazandı.

Yalnızca kendi yapıtlarını seslendirmeyi sürdüren, kendine özgü bir ekol oluşturan İrem, 1980'li yıllarda öykülerini besteleyerek kurguladığı uzun soluklu müzik yapıtlarıyla, senfonik rock tarzında çalışmalara yöneldi.

- "Halley" eseriyle Eurovision'da iyi bir derece aldı

Usta müzisyenin 1986'da sözlerini yazdığı "Halley" eseri, Melih Kibar tarafından bestelendi ve Türkiye'ye Eurovision Şarkı Yarışması'nda o yıla kadar alınan en iyi dereceyi getirdi.

Sanatçının, hikayeleri, denemeleri, şiirlerinin yer aldığı 5 kitabı yayımlandı.

Soyut resim çalışmaları da yapan sanatçı, Bursa, Ankara, Antalya, Kuşadası, Dikili, İstanbul, Gölcük ve İzmir'de kişisel resim sergileri açtı.

İlhan İrem ayrıca 2006'da "Cennet İlahileri", 2008'de çocuklar için hazırladığı "Tozpembe/Progressive Çocuk Şarkıları" albümlerini yayımladı.

Sanatçı, hayranları tarafından "çağdaş bir ozan" olarak görülüyordu.

- 6 kez Altın Plak kazandı

İlhan İrem, sanat yaşamı boyunca 6 kez Altın Plak olmak üzere birçok ödül aldı.

Aralarında "Hey" ve "Ses"in de bulunduğu çeşitli dergi, gazete ve kurumlar tarafından pek çok kez "Yılın Erkek Sanatçısı" ve "Yılın Sanatçısı" ödüllerine layık görülen İrem'in birçok şarkısı ve albümü de "Yılın Şarkısı/Yılın Albümü" seçildi.

İrem, bir konserinde tanıştığı hayranı Hansu İrem ile 1 Ekim 1991'de evlendi.

Türk pop müziğinin usta isimlerinden İlhan İrem, böbrek yetmezliği nedeniyle 66 yaşında 28 Temmuz 2022'de vefat etti.

Sanatçı, "İlhan İrem 1973-1976", "Sevgiliye", "Bezgin", "Pencere", "Köprü", "Ve Ötesi", "Dünden Yarına", "Uçun Kuşlar Uçun", "Pencere… Köprü… Ve Ötesi…", "İlhan-ı Aşk", "Koridor", "Romans", "Sevgililer Günü The Best Of İlhan İrem 1.", "Aşk İksiri & Cadı Ağacı The Best Of İlhan İrem 2.", "Hayat Öpücüğü The Best Of İlhan İrem / 3.", "Bezginin Gizli Mektupları", "Uçuk Mavi Pencere", "Bulutlara Köprü", "Düşler ve Ötesi", "Seni Seviyorum", " Bir Meleğe Aşık Oldum / The Best Of İlhan İrem/ 4.", "Işık ve Sevgiyle 30 Yıl", "Cennet İlahileri", "Tozpembe/Progressive Çocuk Şarkıları" albümlerine imza attı.

İrem'in "Pencere… Köprü… Ve Ötesi…" adlı öykü, "Uzaklarda Biri Var", "Delirium" ve "Millenium/Sanalizasyon Fareleri, Yarasalar ve Diğerleri" isimli deneme ve "Katastrof" ve "Siyah Kuğunun Şarkısı" adlı şiir kitapları bulunuyor.