PORTRE - İzleyicinin yüzünü güldüren usta oyuncu: Kemal Sunal

AHMET ESAD ŞANİ - İyi ve saf adam rolleriyle izleyicinin gönlüne taht kuran oyuncu, yapımcı ve senarist Kemal Sunal, vefatının 23. yılında anılıyor.

"Süt Kardeşler", "Hababam Sınıfı", "Tosun Paşa", "Sahte Kabadayı" ve "Kapıcılar Kralı"nın da arasında bulunduğu onlarca filmde birbirinden farklı karakterleri başarıyla oynayan Sunal, gülüşüyle hafızalarda kaldı.

Tam adı Ali Kemal Sunal olan oyuncu, 11 Kasım 1944'te Malatyalı Mustafa Sunal ile Saime Hanım'ın ilk çocuğu olarak İstanbul Küçükpazar'da dünyaya geldi.

Daha sonra Cemil ve Cengiz adı verilen iki kardeşi daha olan Sunal, Mimar Sinan İlkokulu ve Vefa Lisesinde öğrenim gördü.

Lisedeyken tiyatroya duyduğu ilgisiyle öne çıkan sanatçının yeteneğini, felsefe öğretmeni Belkıs Balkır fark etti.

Dar gelirli bir ailenin çocuğu olarak zorlu şartlar altında çocukluk ve gençlik dönemini geçiren Sunal'ın babasını ikna eden Balkır, genç oyuncuyu Kenter Tiyatrosu'na götürerek, Müşfik Kenter ile tanıştırdı.

Sunal, tiyatro ve sinemaya adım atmadan önce elektrikçi çıraklığı yaptı, üniversite öğrenimi sırasında ve sonrasında da Emayetaş Fabrikasında çalıştı.

- Tiyatro yarışmasında ödül aldı

Amatör olarak ilk kez "Zoraki Tabip" adlı oyunda sahneye çıkan Sunal, aynı tarihlerde oynadığı bir oyun ile Akşam gazetesinin düzenlediği liseler arası tiyatro yarışmasında "En İyi Karakter Oyuncusu" ödülüne layık görüldü.

Profesyonel tiyatro oyunculuğuna 1966'da başlayan Sunal, Kenter Tiyatrosu'ndaki bir oyunda sahneye çıktı ve repliği olmamasına rağmen seyirciyi güldürmeyi başardı.

Daha sonra oyuncu Bülent Kayabaş ile tanışmasına vesile olan ve henüz yeni kurulan Pendik Tiyatrosu'na katılan usta oyuncu, bir yandan tiyatroya devam ederken şimdiki adı Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi olan Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Yüksekokulu'nda 2 yıl öğrenim gördü.

Pendik Tiyatrosu'nun kapanması nedeniyle Ulvi Uraz'ın tiyatrosuna geçen Sunal, daha sonra Aksaray Küçük Opera, Ayfer Feray Tiyatrosu ve Devekuşu Kabare Tiyatrosu'nda sahneye çıktı.

Münir Özkul, Devekuşu Kabare'de Sunal'ın oynadığı "Dün Bugün" adlı oyunu izledikten sonra Sunal'ı yönetmen Ertem Eğilmez ile tanıştırdı.

- Sinemaya "Tatlı Dillim" ile başladı

Kemal Sunal, Eğilmez'in 1973'te çektiği, Münir Özkul, Zeki Alasya, Metin Akpınar, Tarık Akan, Halit Akçatepe ve Filiz Akın'ın da rol aldığı "Tatlı Dillim" filminin kadrosuna katılarak sinemaya adım attı.

Atıf Yılmaz'ın yönettiği "Salako" filminin ardından, Zeki Ökten'in "Hanzo" ve "Şaşkın Damat" filmlerinde başrol oynayan oyuncu, Rıfat Ilgaz'ın eserinden Eğilmez'in beyaz perdeye uyarladığı "Hababam Sınıfı"nda da usta isimlerle birlikte rol aldı.

Oynadığı birbirinden farklı rollerle sinemaseverlerin yüzünü güldürmeyi başaran Sunal, 1976'da "Süt Kardeşler", "Hababam Sınıfı Uyanıyor", "Tosun Paşa", "Sahte Kabadayı", "Meraklı Köfteci" ve "Kapıcılar Kralı" gibi unutulmazlar arasına giren filmlerde, 5 farklı yönetmenle çalıştı.

Devekuşu Tiyatrosu'nun Ankara turnesi sırasında Gül Sunal ile tanışan ve 1975'te evlenen oyuncunun, Ali ve Ezo adını verdikleri çocukları dünyaya geldi.

İşinde her zaman titiz ve tertipli olduğunu söyleyen Sunal, genellikle halkın içinden bir halk kahramanını oynadığı rollerle izleyicinin dikkatini çekti.

- Halka yakınlığıyla kısa zamanda sevildi

Sunal, özgün fiziği ve oynadığı tiplerin halka olan yakınlığı nedeniyle kısa zamanda Türkiye'nin en sevilen oyuncularından biri oldu.

Aradan yıllar geçmesine rağmen oynadığı filmler halen televizyon ekranlarında ve dijital mecralarda ilgiyle izlenen Sunal, 26 yıllık sanat hayatına, tiyatro oyunları hariç 6'sı yan rol, 76'sı başrol olmak üzere 82 film sığdırdı.

"Saygılar Bizden", "Şaban Askerde", "Şaban ile Şirin" ve "Bay Kamber" dizilerinde de rol alan Sunal, filmlerinde öğretmenden bekçiye, kapıcıdan çöpçüye kadar birçok karakteri başarıyla oynadı.

Her karakterle seyircilerin yüzünü güldürmeyi başaran ve halk tarafından benimsenen Kemal Sunal'ın oynadığı filmlerin genelinde, Türk halkının geleneklerinden, adetlerinden ve inanışlarından örnekler öne çıktı.

Sunal, "Kapıcılar Kralı" filmiyle 1977 Antalya Film Festivali'nde "En İyi Erkek Oyuncu", 1989'da "Düttürü Dünya" filmindeki rolüyle Ankara Film Festivali'nde "En İyi Erkek Oyuncu", 1998'de de Antalya Film Festivali'nde "Yaşam Boyu Onur Ödülü"ne değer görüldü.

- Üniversiteden 51 yaşında mezun oldu

Yoğun tiyatro turneleri sebebiyle üniversite eğitimini yarıda bırakan Sunal, 1992'de çıkan öğrenci affı sonrasında üniversiteye devam ederek, 1995'te 51 yaşındayken mezun oldu.

Sanatçı, daha sonra radyo, televizyon ve sinema bölümünde yüksek lisans yaptı ve "Televizyon ve Sinemada Kemal Sunal Güldürüsü" başlıklı tezini kaleme aldı.

Sinema ve tiyatronun, gülen ve güldüren yüzü Sunal'ın bu tezi, vefatından sonra 2005'te aynı adla ailesi tarafından kitap olarak bastırıldı.

Uçak fobisi olan Sunal, "Balalayka" filminin çekimleri için Trabzon'a gitmek üzere bindiği uçakta kalp krizi geçirdi ve 3 Temmuz 2000'de vefat etti.

Ünlü oyuncunun cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.

Usta oyuncunun rol aldığı filmlerden bazıları şöyle:

"Canım Kardeşim, Oh Olsun, Mavi Boncuk, Salak Milyoner, Hanzo, Hababam Sınıfı Serisi, Şaban Serisi, Meraklı Köfteci, İbo ile Güllüşah, Sakar Şakir, Yüz Numaralı Adam, Bekçiler Kralı, Zübük, Sahte Kabadayı, Avanak Abdi, Korkusuz Korkak, Şark Bülbülü, Devlet Kuşu, Gol Kralı, Üç Kağıtçı, Doktor Civanım, Yedi Bela Hüsnü, Postacı, Varyemez, Propaganda."