Manisa'daki Aigai Antik Kenti kazısında Demeter heykelcikleri bulundu

AHMET BAYRAM - Geçmişi milattan önce 8'inci yüzyıla uzanan Aigai Antik Kenti'ndeki kazı çalışmaları sırasında bir sarnıçta Yunan mitolojisinde toprak ve bereket tanrıçası olarak bilinen Demeter'i tasvir eden iki heykelcik ve kabartmalı vazo parçaları bulundu.

Manisa'nın Yunusemre ilçesi Yuntdağı bölgesindeki Aigai'de, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Yusuf Sezgin başkanlığındaki ekibin kazı çalışmaları devam ediyor.

Antik çağda Yunanistan'dan bölgeye göçen Aiol halkı tarafından kurulan 12 kentten biri olan Aigai'deki çalışmalarla ilgili AA muhabirine açıklama yapan Kazı Başkanı Prof. Dr. Sezgin, buluntu anlamında verimli bir sezonu geride bıraktıklarını belirtti.

Kentte "Athena Kutsal Alanı" olarak belirlenen bölgeye ulaşan yolun kenarında sarnıç yapısı tespit ettiklerini, kazı sırasında beklenmedik buluntularla karşılaştıklarını aktaran Sezgin, şu bilgileri verdi:

"Bu yıl kazdığımız sarnıç, diğer sarnıçlardan hem formu hem de içindeki buluntular itibarıyla çok farklı. Mesela sarnıcın ağzındaki 'sarnıç bileziği' diye tarif ettiğimiz oyuğun altına özel olarak yatırılmış bir figür bulduk. Normalde sarnıçların içinde böyle figürler bulmayız. Özellikle oraya bırakılmış ya da yatırılmış, mitolojiden bildiğimiz tanrıça Demeter'i tasvir eden bir heykelcik. İlginç olan diğer nokta bu tanrıça Demeter bir tane değil sarnıcın içinden de bir tanrıça Demeter heykelciği çıktı. Yine aynı pozda tasvir edilmiş. Üçüncü buluntu ise kırık olduğu için belki çok anlaşılmıyor ama parçalar halinde kabartmalı bir vazoya ait. Parçaların üzerinde başak demetleri var. Başak demetlerinin tanrıça Demeter ile ilişkili olduğunu biliyoruz."

- "Sarnıç, Demeter bayramlarıyla ilişkili olabilir"

Sarnıcın antik mitolojide bereket ve toprak tanrıçası olarak bilinen Demeter ile ilişkili olduğunu değerlendiklerini aktaran Prof. Dr. Sezgin, "Demeter, tarımın tanrıçası. Toprağın bereketini, verimliliğini sağlayan tanrıça. Bitkilerin koruyucusu bir yandan da... Aigai gibi kırsal antik kentlerde en önemli tanrıçalardan bir tanesidir. Kırsal arazide tarım yapmanın ne kadar zor olduğu düşünülürse Demeter'e çok ciddi önem veriliyor. Bu bakımdan Demeter'in çok güçlü bir kültü var Aigai'de." ifadelerini kullandı.

Sezgin, mitolojide tanrı ya da tanrıçalar adına düzenlenen bayramlar ve bu bayramların özel ritüellerinin olduğunu, sarnıcın da bu ritüellerin yapıldığı bir alan olabileceğini tahmin ettiklerini kaydetti.

Buluntuların Aigai içinde yer alan Athena Kutsal Alanı'na yaklaşık 50-60 metre mesafede ortaya çıktığına işaret eden Sezgin, sözlerini şöyle tamamladı:

"Kutsal alana giden yol üzerinde Demeter bayramlarıyla ilişkilendirilmiş bir sarnıç olabilir mi diye düşündük. Bugüne kadar hiçbir sarnıçta bu kadar çok figürle karşılaşmadık. Net bir şey söylemek mümkün değil ama muhtemelen tanrıça Demeter ya da onun bayramlarıyla ilgili bir sarnıç diye düşünüyoruz."