Kosova Başbakanı Kurti, "Prespa Diyalog Forumu"nda konuştu

Kuzey Makedonya'nın Struga şehrinde dün başlayan "Prespa Diyalog Forumu"nun ikinci gününde "İlerlemeye giden yol" başlıklı oturum düzenlendi.

Oturumda, Kosova Başbakanı Albin Kurti, ülkesinin kuzeyinde son dönemde meydana gelen gelişmeler hakkında konuştu.

Gerilimin artmasına neden olan olayların, "Belgrad’ın emriyle" 500’ün üzerinde Sırp polisi ile Kosova’nın kuzeyindeki dört belediye başkanının istifa etmesiyle başladığını anımsatan Kurti, bu sabah onlarca protestocunun Leposavic belediye binasına girmek istediğini, ancak polisin ültimatomuyla "aşırılık yanlısı" protestocuların çekildiğini aktardı.

Ülkenin kuzeyinde erken yerel seçimlerin yapılabilmesi için hukukun üstünlüğü aracılığıyla sahadaki durumun hazırlanması gerektiğini söyleyen Kurti, ülkelerini faşist milislerin, şiddet yanlısı aşırılıkçıların veya suç gruplarının eline teslim etmeyeceğini vurguladı.

Kosova’daki Sırp toplumuyla iyi işbirliği istediğini belirten Kurti, "Ben isterim ki Sırplar tüm haklara sahip olsun, tüm talep ve ihtiyaçlarını dinleyeceğim ancak Milosevic'in soykırımcı rejiminin bir devlet olarak Sırbistan'a verdiği kayıpları Belgrad'a tazmin edemem. Bu apayrı bir mesele." dedi.

Kosova’nın Avrupa Birliği (AB), ABD ve NATO ile ortak olduğunu kaydeden Kurti, sözlerini şöyle sürdürdü:

"(Sırp makamlarınca gözaltına alınan Kosovalı 3 polis) Öncelikle bu polislerin geri dönmesi gerekiyor ancak aynı zamanda uluslararası toplumun Sırbistan’ın Kosova’ya olan saldırganlığını şiddetle ve açık bir şekilde kınaması gerekiyor. Çünkü 3 polisimizin kaçırılmasıyla, Sırbistan 9 Haziran 1999 tarihli askeri-teknik Kumanova Anlaşması'nın 4’üncü maddesini ihlal etmiştir. NATO’nun, Sırbistan'ın Kosova'ya yönelik bu saldırgan eylemiyle Kumanova Anlaşması'nı ihlal etmesini kınamalı."

Kurti, dönemin Kosova Başbakanı Haşim Thaçi’nin NATO’ya gönderdiği ve Kosova ordusunun Mitrovica kentini ikiye ayıran İber Nehri'nin kuzeyine yerleşmeyeceği ifade edilen mektuba saygı duyduğunu belirtti.

Bu yüzden güvenlik boşluğu oluştuğunun dikkatini çeken Kurti, "Bu boşluk, suç örgütleri veya Kosova'ya baskın düzenleyen Sırp devlet kurumları ordu ve jandarma tarafından değil, en azından KFOR ve NATO tarafından doldurulmalıdır. Kuzeydeki bu boşluğun doldurulmasını talep ediyorum, çünkü sınırlarımızın korunmasına ihtiyacımız var." değerlendirmesinde bulundu.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilci Josep Borrell liderliğinde herhangi bir üst düzey toplantıya katılıp katılmayacağı sorusuna ilişkin Kurti, bununla ilgili henüz bir karar vermediğini söyledi.

Temel olarak bu tür üst düzey toplantılara ilgisinin çok olduğunu ifade eden Kurti, sözlerine şöyle devam etti:

"Sayın Borrell’in Brüksel’de bir görüşme daveti biraz bana garip geldi. Çünkü geçtiğimiz hafta Brüksel’de görüşme talep ettiğimde Borrell bana 'ilk olarak gerilimi düşürmeye ihtiyacımız var' dedi. Sırp özel birlikleri tarafından 3 polisin kaçırılmasının hemen ardından, Borrell üst düzey toplantı talep ediyor. Ne zaman ki gerilim dağlar kadar yüksek ben üst düzey toplantı daveti alıyorum ancak daha önce ben talep ettiğimde gerilimin düşürülmesine ihtiyaç olduğu söylendi."

Prespa Diyalog Forumu, gençlik oturumlarıyla bugün sona erdi.​​​​​​​

- Kosova-Sırbistan arasında devam eden gerginlik

Kosova'nın kuzeyinde Sırpların yoğun olduğu Zveçan, Zubin Potok ve Leposaviç belediyelerinde 23 Nisan'da yapılan yerel seçimleri kazanan Arnavut belediye başkanlarının göreve başlaması, 26 Mayıs'ta Kosovalı Sırplar tarafından protesto edilmişti.

Bölgede protestoların sürmesi üzerine Kosova polisi ve NATO'nun Kosova'daki Barış Gücü (KFOR), belediye binalarını tel örgülerle çevirmiş ve bölgedeki personel sayısını artırmıştı.

Arnavut belediye başkanlarını korumak için bölgeye gönderilen Kosova polisi ile Kosovalı Sırplar arasında arbede yaşanmış, 29 Mayıs'ta da belediye binalarını koruyan KFOR askerleri ile Kosovalı Sırpların karşı karşıya gelmesi sonucu 30 KFOR askeri yaralanmıştı.

Kosova polisi, 13 Haziran'da KFOR unsurlarına ve Kosova polisine yönelik saldırıları organize edenlerden olduğu gerekçesiyle Sırp Milun Milenkovic'i Kuzey Mitrovica'da gözaltına almıştı.

Sırbistan, 14 Haziran'da Kosova polisi mensubu olduğu belirlenen 3 kişiyi "Sırbistan'da eylem yapmayı planladıkları" gerekçesiyle iki ülke sınır bölgesinde gözaltına alırken Kosova, polis memurlarının Sırbistan tarafından kaçırıldığını savunmuştu.

Sırbistan ise Milenkovic'in gözaltına alınmasına tepki göstermiş, Sırp lider Aleksandar Vucic, Kosova Başbakanı Albin Kurti'nin savaş çıkarmak istediğini iddia etmişti.

2008'de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova'yı kendi toprağı olarak gören Sırbistan da ordusunu Kosova sınırına yerleştirme kararı almıştı.