KKTC'deki yeşil deniz kaplumbağalarının yaşamı onlara emanet

MEHMET KEMAL FİRİK - Kuzey Kıbrıs Kaplumbağaları Koruma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Damla Beton, dernek olarak hayata geçirdikleri projeler ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki (KKTC) yeşil deniz kaplumbağalarının popülasyonunda önemli oranlardaki artışa katkı sağladıklarını söyledi.

Damla Beton, yeşil deniz kaplumbağalarının yaşamlarının korunması için yaptıkları projelere ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, 30 yıl önce sahildeki yuvaların korunması üzerine başladıkları çalışmaları son 2 yılda daha ileri boyuta taşıdıklarını belirtti.

Beton, yeşil deniz kaplumbağalarının ağlara takılmasının önüne geçebilmek için hazırlattıkları 7 bin 500 ışıklı cihazın 4 bin 500'nü balıkçılara dağıttıklarını ifade ederek, "Ağlara takılan bu cihazlar suyun içinde yeşil ışık yaparak kaplumbağaların balıkçı ağına takılmasını önlüyor. Deneyler sonucunda bu cihazın balıkçılara zarar vermediği, kaplumbağaları ise ağlardan uzak tuttuğu ortaya çıktı." dedi.

Işıklı cihaz dağıtımı sayesinde yeşil deniz kaplumbağalarının balıkçı ağına takılması vakalarının yüzde 40 oranında azaldığını aktaran Beton, balıkçılar ile daha fazla iş birliği ve cihaz dağıtımı ile gelecek yıl ağa takılmaların yüzde 50-60 oranında azalmasını umduklarını vurguladı.

Beton, yeşil deniz kaplumbağalarına yönelik diğer bir tehlikenin de hedef dışı avcılık olduğuna dikkati çekerek, "Balıkçılar aslında balık avlamak istiyorlar fakat yeşil deniz kaplumbağaları ağlarına takılıyor. Bu durumda hedef dışı avcılık ortaya çıkıyor. Hedef dışı avı önlemek üzere balıkçılar ile iş birliği yaparak toplantılar gerçekleştirdik. Onlarda da pozitif değişim olduğunu gördük. Yine de sonuç alamayınca ihbar hattı kurduk. Böylece hedef dışı av kurbanı kaplumbağalar konusunda ilerleme kaydettik." diye konuştu.

- Hedef dışı avlanma yüzde 80 oranında azaldı

Beton, kurdukları ihbar hattı ve balıkçıları yeşil deniz kaplumbağaları konusunda bilinçlendirme projeleri sayesinde hedef dışı avlanmanın geçmişe göre yüzde 80 oranında azaldığını kaydederek, hedef dışı avlanmayı tamamen ortadan kaldırmak için çalıştıklarını dile getirdi.

Yürüttükleri koruma projeleri sayesinde son 2 yılda yeşil deniz kaplumbağalarının KKTC'nin kuzey ve batı kıyılarındaki yuva sayılarında önemli artışlar görüldüğünü anlatan Beton, yuva sayısındaki artışın yeşil kaplumbağa popülasyonundaki artış anlamına geldiğini söyledi.

Beton, ülkenin kuzey ve batı sahillerinde 2020 yılında 200 olan yeşil deniz kaplumbağası sayısının geçen yıl 500, bu yıl da 600'e çıktığını belirterek, doğal yaşamın korunması ve yeşil kaplumbağa sayısının artışına katkı sağladıkları için mutlu olduğunu da sözlerine ekledi.

- Yeşil deniz kaplumbağalarının korunması için bölge ülkeleri tedbir almalı

Kuzey Kıbrıs Kaplumbağaları Koruma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Robin Snape de sadece Karpaz bölgesindeki yeşil deniz kaplumbağası yuvalarında önceki yıllara göre yüzde 200 yuva artışı tespit ettiklerini bildirerek, "Uydu cihazı taktığımız dişi ergen kaplumbağaların yüzde 70'inin beslenme alanı olarak Mısır kıyılarındaki lagüne gidip sonra tekrar Kıbrıs'a döndüğünü tespit ettik. Bu durumda yeşil kaplumbağaların korunması için Mısır'da da önlem alınması gerekiyor." şeklinde konuştu.

Doğu Akdeniz için sadece bir ülkede alınacak koruma tedbirlerinin sonuç vermeyeceğine işaret eden Snape, "Bu canlılar genellikle dolaşıyor. Beslenme ve bazı dönemlerini geçirmek üzere başka kıyıları kullanıyor. Başka ülkelerde tedbirler alınmazsa burada yaptıklarımızın anlamı kalmaz. Yeşil deniz kaplumbağalarının korunması için bölge ülkeleri tedbirler almalı." ifadelerini kullandı.