Irak'ta manda yetiştiriciliği elverişsiz koşullara rağmen sürüyor

HAYDAR KARAALP - Irak'ın başkenti Bağdat'ın doğusunda nehir kıyısında derme çatma evlerde yaşayan aileler, geçimlerini manda yetiştiriciliği yaparak sağlıyor.

Bağdat’ın doğusunda yer alan Fuzayliye bölgesinde, Diyala Nehri kıyısındaki derme çatma evlerde kötü çevre koşullarında onlarca aile yaşıyor. Çöp yığınlarının başını alıp gittiği bu bölge manda yetiştiriciliğiyle biliniyor.

Buradaki çocuklar erken yaşta manda sağma ve gütme işini öğreniyor. Çocukların güttüğü mandaların yazın çeşitli hastalıklara maruz kalma riski de bulunuyor.

Hükümet ve belediye ise tek gelir kaynağı manda yetiştiriciliği olan bu aileleri kaçak olarak yaptıkları evlerini dağıtmakla tehdit ediyor.

Onlarca mandası bulunan 5 çocuk sahibi Basim Abu Abbas, manda yetiştiriciliğinin geleceği hakkında AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Belediyenin evlerini ve mandalar için oluşturdukları yuvaları yıkmaya çalıştığını ifade eden Abu Abbas, manda yetiştiriciliğinin kötü çevre koşulları ve hükümet politikalarından dolayı Irak'ta gittikçe azaldığını söyledi.

"Irak'ta manda yetiştiriciliği çok yorucu bir meslek." diyen Basim Abu Abbas, şöyle devam etti:

"Hükümet peşimizi bırakmıyor. Tüccarlar arsalarımıza göz dikmiş. Elverişsiz koşullarda yapmaya çalıştığımız manda yetiştiriciliğinin hiçbir geleceği kalmadı. Manda yetiştiren çoğu kişi bu işi bırakmak zorunda kaldı."

Yazın özellikle küçük yaştaki mandaların hastalığa yakalanarak öldüğünü aktaran Abu Abbas, "Manda suda kalmayı seven bir hayvan, suyun azalması da manda yetiştiriciliğini etkiliyor. Mandaların sütünden elde ettiğimiz gelirlerle geçiniyoruz." dedi.

- "Dünyaya gözlerimi açınca mandaları gördüm"

Manda yetiştiriciliği yapan bir başka ailenin büyük oğlu 23 yaşındaki Talib Abdullatif, bu işi sürdürmek için okulu terk etmeyi göze almış.

İlkokul mezunu Abdullatif, atalarından devraldığı bu mesleği büyük şevkle yapıyor.

Her gün ortalama 4 saat uyuyabildiğini söyleyen Iraklı genç, aynı alanda yaşadığı mandalarla özel bir iletişimi dili geliştirdiğini belirtti.

Abdullatif, "Dünyaya gözlerimi açınca mandaları gördüm ve hayatımın önemli bir parçası oldular. Günümün önemli bölümü mandalarla geçiyor. Hükümet izin vermediği için göçebe hayatı yaşıyoruz. Nerede su varsa biz oradayız. Mandaları günde sabah ve akşam olarak iki kez sağarız. Elde edilen sütü de satarız veya yoğurt yapar satarız." diye konuştu.

Irak'ta manda yetiştiriciliğinin geleceğinin pek parlak olmadığını dile getiren Abdullatif, manda fiyatlarının arttığını, yem konusunda da sıkıntı çektiklerini ifade etti.