Hapis cezasının mükerrir olması ne demek, Ceza hangi durumlarda mükerrir olur?

Mükerrir olmak durumu, 1. kez mükerrirlik ve 2. kez mükerrirlik ile ilgili vatandaşlar arasında yanlış bilinen onlarca bilgi bulunmaktadır. Türk Ceza Kanunun 58 inci maddesi ile mükerrirlik konusu netlik kazanmış ise de konuyu yalın bir dille aktaramaya çalışacağız.

1. KEZ MÜKERRİR NASIL OLUNUR?

Mükerrirlik konusunu örnek vererek anlatırsak daha anlaşılır ve kalıcı olacaktır. Örneğin; Ali, Mehmet'i dövdü ve 1 yıl hapis cezası aldı. Yargılaması bittikten sonra temyiz aşaması da sona erdi yani İstinaf ve Yargıtay aşamaları da sonuçlandı. Ceza kesinleştikten sonra suçu işleyen Ali hakkında 1 yıl hapis cezası için yargılandığı mahkeme tarafından "kesinleşme şerhi" hazırlanır. Bu evrak üzerinde kesinleşme tarihi yazar. Ali eğer kesinleşme tarihinden sonra tekrar başka bir suç işlerse işlediği bu yeni suç artık mükerrir olacaktır. Yeni işlediği suçun gerekçeli kararında "TCK 58/6,7 maddeleri uyarınca 1. kez mükerrirlik uygulanmıştır." vb. Bir ifade olacaktır. Burada en önemli detay Ali'nin ilk işlediği suç kesinleştikten sonra 2. suçu işlemesidir.

2. KEZ MÜKERRİR NASIL OLUNUR?

Yukarıdaki örneğimizde Ali 2. işlediği suçtan dolayı aldığı ceza "1.kez mükerrir" olmuştu. Ali'nin bu 2. aldığı ceza da yargılaması tamamen sona erdikten sonra hakkında mahkemesi tarafından kesinleşme şerhi düzenlenmiş ise artık yeni işleyeceği 3. bir suç için mahkeme gerekçeli karar da "TCK 58/6,7 maddeleri uyarınca 2. kez mükerrirlik uygulanmıştır." vb. Bir ifadeye yer verecektir.

Yukarıda belirttiğimiz bütün hususlarda en önemli detay işlenen suçların kesinleşmesinden sonra başka bir suç işlenmesidir. Burada değinmediğimiz ve ender görülen başka bir detay ise işlenen suçlar aynı kategoride olmalıdır... Yani kasıtlı suç başka bir kasıtlı suçtan dolayı mükerrir olur, taksirli suç başka bir taksirli suçtan dolayı mükerrir olur, askeri suçlar yine sadece askeri suçlar işlenirse mükerrir olur. Kasıtlı suç için daha önce işlenen taksirli bir suç tekerrüre esas alınıp mükerrir kararı verilemez. Bu durum TCK 58. maddesinde açık bir şekilde yer almaktadır. Mahkemelerin yargılamalar esnasında yaptıkları en büyük hataların başında mükerrirlik ibaresinin eksik veya yanlış bir şekilde gerekçeli karara eklenmesi veya hiç eklenmemesi gelir.

MÜKERRİRLİK NASIL UYGULANIR

Önceden işlenen suçtan dolayı verilen cezanın kesinleşmiş olması. 5 yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkûmiyet halinde cezanın infaz edildiği tarihten itibaren 5 yıl, 5 yıl veya daha az süreli hapis ya da adlî para cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren 3 yıl, geçtikten sonra işlenen suçlar dolayısıyla uygulanmaz.

Mükerrirlik hükümde belirtilmesi gerekmektedir. Hükümde belirtilmeyen mükerrirlik aleyhe temyiz bulunmadığı sürece karara eklenemez ve hükümlü lehine bir durum oluşur. 18 yaşından küçükken işlenen suçlar tekerrüre esas alınamaz ve mükkerrir ibaresi ile ceza verilemez.

5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU 58. MADDESİ

Madde 58 - (1) Önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suçun işlenmesi halinde, tekerrür hükümleri uygulanır. Bunun için cezanın infaz edilmiş olması gerekmez.

(2) Tekerrür hükümleri, önceden işlenen suçtan dolayı;

a) 5 yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren 5 yıl,

b) 5 yıl veya daha az süreli hapis ya da adlî para cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren 3 yıl, geçtikten sonra işlenen suçlar dolayısıyla uygulanmaz.

(3) Tekerrür halinde, sonraki suça ilişkin kanun maddesinde seçimlik olarak hapis cezası ile adlî para cezası öngörülmüşse, hapis cezasına hükmolunur.

(4) Kasıtlı suçlarla taksirli suçlar ve sırf askerî suçlarla diğer suçlar arasında tekerrür hükümleri uygulanmaz. Kasten öldürme, kasten yaralama, yağma, dolandırıcılık, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti ile parada veya kıymetli damgada sahtecilik suçları hariç olmak üzere; yabancı ülke mahkemelerinden verilen hükümler tekerrüre esas olmaz.

(5) Fiili işlediği sırada 18 yaşını doldurmamış olan kişilerin işlediği suçlar dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulanmaz.

(6) Tekerrür halinde hükmolunan ceza, mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilir. Ayrıca, mükerrir hakkında cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbiri uygulanır.

(7) Mahkûmiyet kararında, hükümlü hakkında mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin uygulanacağı belirtilir.

(8) Mükerrirlerin mahkûm olduğu cezanın infazı ile denetimli serbestlik tedbirinin uygulanması, kanunda gösterilen şekilde yapılır.

(9) Mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin, itiyadi suçlu, suçu meslek edinen kişi veya örgüt mensubu suçlu hakkında da uygulanmasına hükmedilir.

Mükerririn infazı: 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 108/3. maddesinin "2. defa tekerrür hükümlerinin uygulanması durumunda, hükümlü koşullu salıverilmez. (Ek cümle: 14 Nisan 2020 tarih 7242 sayılı yasa 49. maddesi) Hükümlü hakkında 2. defa tekerrür hükümlerinin uygulanacağı hükümde belirtilir."
adalet.tv / özel haber