• BIST 100

    10080,35%1,33
  • DOLAR

    39,82% 0,04
  • EURO

    46,90% -0,11
  • GRAM ALTIN

    4278,83% 1,21
  • Ç. ALTIN

    6852,92% 3,13

Malezya Adalet Sistemi: Çok Katmanlı Yapı, Reform Arayışları ve Gelecek Vizyonu

Malezya, Güneydoğu Asya'nın en dinamik ve çok kültürlü ülkelerinden biri olarak sadece ekonomik değil, hukuki açıdan da dikkat çeken bir yapıya sahiptir.

Dünya 29.04.2025 17:04:00 0
Malezya Adalet Sistemi: Çok Katmanlı Yapı, Reform Arayışları ve Gelecek Vizyonu

İngiliz sömürge mirası ile İslam hukuku geleneklerinin iç içe geçtiği Malezya adalet sistemi, dünyada nadir görülen çift hukuklu sistemlerden biridir. Bu durum, hem hukuki karmaşıklığı hem de toplum içindeki çeşitliliği yansıtması bakımından özel bir önem taşımaktadır. Peki, Malezya’da adalet sistemi nasıl işler? Karşılaşılan temel sorunlar nelerdir ve reform süreçleri hangi noktadadır?



Malezya Adalet Sisteminin Temel Yapısı

Malezya adalet sistemi, iki temel yapıdan oluşur: Sivil hukuk sistemi ve Şeriat hukuk sistemi. Bu yapıların birlikte işlemesi, Malezya'yı hem laik hukuk kurallarıyla hem de dini esaslara dayalı mahkeme sistemiyle idare edilen nadir ülkelerden biri haline getirir.



Sivil hukuk sistemi, İngiliz ortak hukuk sisteminden etkilenmiş ve esasen laik esaslara dayanmaktadır. Bu sistemdeki mahkemeler, tüm vatandaşlar için geçerlidir. Diğer yanda ise yalnızca Müslüman vatandaşlara uygulanan Şeriat Mahkemeleri yer almaktadır. Bu mahkemeler, özellikle aile hukuku, miras, evlilik ve boşanma gibi alanlarda yetkilidir.



Sivil Mahkemeler Hiyerarşisi

Sivil hukuk sisteminde mahkemeler dört ana düzeyde yapılandırılmıştır:

Federal Mahkeme (Mahkamah Persekutuan) – En yüksek temyiz merciidir.

Temyiz Mahkemesi (Mahkamah Rayuan) – Alt mahkemelerden gelen temyiz başvurularını inceler.

Yüksek Mahkeme (Mahkamah Tinggi) – Ciddi ceza ve sivil davalara bakar.

Birinci Derece Mahkemeleri – Sulh mahkemeleri (Magistrates’ Courts) ve oturum mahkemeleri (Sessions Courts) gibi daha küçük davaları kapsar.

Bu yapının amacı, hukuki sürecin kademeli ve denetimli şekilde ilerlemesini sağlamaktır.

Şeriat Hukukunun Rolü

Malezya’da İslam, anayasal olarak “resmi din” olarak tanımlanmıştır. Bu bağlamda Müslüman Malezyalılar, Şeriat Mahkemeleri’nin yetki alanına girerler. Bu mahkemeler, eyalet düzeyinde çalışır ve merkezi bir şeriat yüksek mahkemesi bulunmamaktadır. Her eyaletin kendi şeriat mahkemeleri ve yasal düzenlemeleri vardır.

Ancak şeriat mahkemelerinin yetkisi sınırlıdır. Ceza davalarında verebilecekleri maksimum ceza; 3 yıl hapis, 5.000 RM para cezası ve 6 kamçıdır. Bu sınırlı yetki, hem Şeriat hem de sivil hukuk sisteminin dengesini koruma amacı güder.

Yargı Bağımsızlığı Tartışmaları

Malezya’da yargı bağımsızlığı, özellikle son yıllarda sık sık gündeme gelmektedir. 1988 yılında yaşanan büyük bir anayasal kriz sırasında dönemin başyargıcının görevden alınması, Malezya yargı sisteminin siyasi baskılara açık hale geldiği yönünde eleştirilere yol açmıştır. Her ne kadar sonraki yıllarda bazı reform adımları atılmış olsa da, yargının yürütmeden tam anlamıyla bağımsız olup olmadığı hâlâ tartışmalı bir konudur.

Özellikle kamuoyunu ilgilendiren yolsuzluk davalarında alınan kararlar, Malezya halkının adalet sistemine güvenini doğrudan etkilemektedir. Bu durum, mahkemelerin siyasi etkiden tamamen arındırılması yönünde kamuoyunda güçlü bir beklenti yaratmıştır.

Yolsuzlukla Mücadelede Hukukun Rolü

Malezya, son yıllarda uluslararası yolsuzluk skandallarıyla da gündeme gelmiştir. Özellikle 1MDB (1Malaysia Development Berhad) yolsuzluk davası, hem iç hem de dış kamuoyunun dikkatini çekmiştir. Bu tür büyük çaplı davalarda adaletin sağlanması, Malezya hukuk sisteminin güvenilirliği açısından kritik öneme sahiptir.

Malezya Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu (MACC), bu alanda aktif bir rol oynasa da yargı kararlarının gecikmesi ya da siyasi etkilerle şekillenmesi, sistemin etkinliğini tartışmalı hale getirmektedir.

Adaletin Dijitalleşmesi ve Modernizasyon

Dünyada olduğu gibi Malezya’da da adalet sisteminde dijitalleşme çabaları hız kazanmıştır. E-duruşma sistemleri, çevrimiçi dava başvuruları ve dijital belge yönetimi gibi uygulamalar, mahkemelerde zaman ve kaynak tasarrufu sağlamaktadır. Ancak özellikle kırsal bölgelerde dijital altyapının yetersizliği, bu reformların tüm ülkeye eşit şekilde yayılmasını engellemektedir.

Toplumun Adalete Erişimi ve Hukuki Bilinç

Malezya’da adalet sistemine erişim, toplumun eğitim ve ekonomik düzeyine göre farklılık göstermektedir. Düşük gelirli ve kırsal bölgelerde yaşayan vatandaşların hukuki süreçlere erişimi sınırlı olabilir. Bu noktada devlet destekli ücretsiz avukatlık hizmetleri (Legal Aid Bureau) ve hukuki danışmanlık projeleri, toplumsal adaletin sağlanmasında kritik rol oynamaktadır.

Geleceğe Dair Öngörüler ve Reform Beklentileri

Malezya adalet sistemi, hem iç hem de dış dinamiklerin etkisiyle dönüşüm içerisindedir. Daha şeffaf, hesap verebilir ve bağımsız bir yargı sistemi, ülkenin demokratikleşme sürecinde önemli bir mihenk taşı olacaktır. Özellikle şeriat ve sivil hukuk sistemleri arasındaki uyumun artırılması, toplumsal kutuplaşmanın önlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Uluslararası normlara uyum, yolsuzlukla etkin mücadele, kadın haklarının yasal güvence altına alınması ve dijitalleşme süreçlerinin hızlandırılması; Malezya’nın adalet sistemini 21. yüzyıla taşımada belirleyici olacaktır.

Sonuç olarak, Malezya adalet sistemi, geleneksel ve modern unsurların bir arada bulunduğu özgün bir yapı sunmaktadır. Karşılaşılan zorluklara rağmen reform iradesi, toplumun adalet beklentisi ve hukuki bilinç düzeyinin artması, sistemin geleceği adına umut verici gelişmelerdir.

Yorumlar
Dünya
Gürcistan’da Muhalefet Baskısı Derinleşiyor: Nika Gvaramia'ya 8 Ay Hapis Cezası
Dünya
Cezaevine Hava Saldırısında 71 Mahkum Hayatını Kaybetmiş
Dünya
İran'da 3 Casus Cezaevinde İdam Edildi
Dünya
İsrail, Tahran’daki Evin Cezaevi’ni Hedef Aldı: Hava Saldırısı Gerçekleştirildi
Dünya
Trump Yönetimi 36 Ülke Vatandaşlarına Daha Seyahat Yasağı Getiriyor. Türkiye listede var mı?
Dünya
Amerika'dan Farsça Hamlesi!
Dünya
11 Tehlikeli mahkum cezaevinden firar etti
Dünya
Estonya Yargı Sistemi: Dijitalleşme, Bağımsızlık ve Reformlar Işığında Güncel Bir Bakış
Dünya
Azerbaycan yargı sistemi ve bilinmeyen detaylar
Dünya
Türkmenistan Heyeti CTE'yi Ziyaret Etti

Gürcistan’da Muhalefet Baskısı Derinleşiyor: Nika Gvaramia'ya 8 Ay Hapis Cezası

Cezaevine Hava Saldırısında 71 Mahkum Hayatını Kaybetmiş

İran'da 3 Casus Cezaevinde İdam Edildi

İsrail, Tahran’daki Evin Cezaevi’ni Hedef Aldı: Hava Saldırısı Gerçekleştirildi

Trump Yönetimi 36 Ülke Vatandaşlarına Daha Seyahat Yasağı Getiriyor. Türkiye listede var mı?

Amerika'dan Farsça Hamlesi!

11 Tehlikeli mahkum cezaevinden firar etti

Estonya Yargı Sistemi: Dijitalleşme, Bağımsızlık ve Reformlar Işığında Güncel Bir Bakış

Azerbaycan yargı sistemi ve bilinmeyen detaylar

Türkmenistan Heyeti CTE'yi Ziyaret Etti

Bakan Yusuf Tekin’den LGS, Kıyafet Yönetmeliği ve Yeni Müfredat Açıklaması

MEB'den Öğretmenlere Haziran Seminerlerinde Esneklik: Farklı İl ve İlçelerde Katılım İmkânı

Hukuk Meslekleri Giriş Sınavı'nda Alarm Zilleri: Mezunların Yalnızca %23,8’i Başarılı Oldu!

Adalet Bakanlığından 524 bin memura eğitim

CTE görevde yükselme sınav duyurusu

O çalışanlar için ek ders ücreti kaldırıldı

CEP Konferansı Antalya’da Sona Erdi

Adalet Bakanlığı Görevde Yükselme Sınavına Nasıl Hazırlanmak Gerekiyor?

CTE ile Üniversite arasında protokol

Türkiye Adalet Akademisinde yeni dönem!

Memur ve Emekliler Temmuz Zammına Odaklandı: Gözler TÜİK’in Haziran Enflasyon Verilerinde

Bir Kişi Aynı Anda İki Bankadan Maaş Promosyonu Alabilir mi? İşte Detaylar

Bankalar Maaş Promosyonlarını Neden İptal Eder? İşte Sebepleri ve Detaylar

Bankalardan Ucuz Kredi Almak İçin Dikkat Edilmesi Gereken Püf Noktalar

Maaş Promosyonlarında Yeni Anlaşma: 90 Bin TL Barajı Geçildi Mi?

VakıfBank'dan maaş promosyonu açıklaması

2025 Yılında Memur Maaş Promosyonları Neden Düşük Kaldı? İşte Neden

Emekliye Ek Zam Müjdesi! En Düşük Aylık İçin Yasal Düzenleme Meclis’e Geliyor

2025 Temmuz Zamları Netleşiyor: Memur ve Emekliye Yüzde 15,84 Artış Geliyor mu?

Maaş Promosyonu Dinen Caiz Mi? Diyanet'in Cevabı Haberimizde

Anayasa Mahkemesi’nden İşçi Lehine Emsal Karar: Arabulucu Hatası Tazminatla Sonuçlandı

Şirketler Neden Konkordato İlan Eder? Konkordato Nasıl İlan Edilir?

Zonguldak M Tipi Cezaevinden Kan Bağışı Kampanyasına Yoğun Katılım

İçtima kararı ne demek?

Kamu Görevlisi Silah Taşıma Ruhsatı İşlemleri Neler?

TBMM Bu Hafta Yoğun Gündemle Hangi Konular Var?

Kabine Toplantısında Gözler Emekli ve Memur Zamlarında: Ekonomi ve Anayasa Gündemin İlk Sırasında

Armağan Çağlayan: “Şırnak’a Cumhuriyet Savcısı Olarak Atandım”

Avukat Hakları Yetersiz Mi? Avukatların Karşılaştığı Temel Sorunlar Gündemde

AYM'den engelli raporu ile araç alanları ilgilendiren karar

İnfaz ve Koruma Memurları Alarm Veriyor: TİHEK Raporu Çarpıcı Gerçekleri Ortaya Koydu

7551 sayılı Bazı Kanun ve KHK'larda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

Anayasa Mahkemesi’nden Önemli Karar: İstinaf Mahkemelerinin “Kesin Karar” Yetkisi İptal Edildi!

TBMM’ye Sunulan Çalışma Hayatını ve Diğer Alanları Kapsayan Yeni Kanun Teklifi

Cumhurbaşkanı AF kararını imzaladı: o mahkumlar tahliye edildi

Orman Yangını Nedeniyle Açık Cezaevi Tahliye Edildi: 1081 Mahkum Güvenli Bölgelere Sevk Edildi

Cezaevinde uyuşturucu yakalatan mahkum suçu avukatına attı

Kadın Avukata Sahte MİT Görevlisi Şoku: 400 Bin TL Dolandırıldı

Baro, narkotik şubeye avukat görevlendirmeme kararı aldı

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç: Türkiye, Daha Güçlü ve Yüksek Standartlı Bir Demokrasiye Sahip

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Önümüzdeki Hafta DEM Parti Heyetiyle Görüşecek

Adalet Bakanından 'Karikatür' açıklaması

AK Parti'den en düşük emekli maaşı açıklaması geldi

DEM Partinin gündemi çözüm süreci: "Cumhurbaşkanı ile en kısa sürede görüşeceğiz"

Adalet Bakanından 'Yargı Paketi' açıklaması

DEM Parti Adalet Bakanı ile görüşme yapacak

Fatih Altaylı cezaevinden mektup gönderdi

DEM Parti: “Covid Yasasını Gündeme Alalım, Bayrama Kadar Meclis’ten Geçirelim”

10. Yargı Paketi Meclis Gündeminde: Neler Değişecek?

CHP’li isimden yeni infaz düzenlemesine tepki: sorunu çözmüyor

İzmir Barosu’ndan Şafak Operasyonu Eleştirisi

FETÖ'ye operasyon: 156 kişi yakalandı

Daha önce Cezaevinde bulunan 2 eski mahkum, infaz koruma memurunun kolunu kırdı

Kız isteme kavgasında polis memuru hayatını kaybetti

Türk Vatandaşları Schengen Vizesinde Zorluklarla Karşılaşıyor: Öğrenciler En Çok Etkilenen Grup

İBB Yolsuzluk Soruşturmasında 36 Kişi Etkin Pişmanlık Hükmünden Yararlandı

Avukata Saldırı: Yüzüne 14 Dikiş Atıldı, 4 Kişi Suçu Üstlenmek İstedi

İnfaz koruma memuru kavgayı ayırdı, araç altında kalıp vefat etti

Ekrem İmamoğlu'na savcılara hakaretten dava açıldı

Kadın mahkumun evinden ceset çıktı

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2