10746,98%0,04
40,65% 0,03
47,06% 1,24
4391,74% 2,16
7018,29% 1,30
Diktatörlük döneminin izlerini silmek için yasalar çıkaran (Tarihi Bellek-2007 ve Demokratik Bellek-2022) İspanya'daki sol hükümetlerin attığı adımlar kapsamında 24 Ekim 2019'da diktatör Franco'dan sonra bugün de Falange partisinin lideri Rivera'nın kalıntıları, bazilika içindeki anıt mezardan çıkarıldı.
İspanya İç Savaşı'nın (1936-1939) ilk aylarında, dönemin Cumhuriyetçileri tarafından Alicante kentindeki cezaevinde kurşuna dizilerek öldürülen Rivera'nın (20 Kasım 1936), diktatör Franco'nun talimatıyla 1959 yılında getirildiği Valle de los Caidos'taki kalıntıları, bu sabah ailesinin gözetiminde çıkarılarak Madrid'deki San İsidro mezarlığına götürüldü.
Doğumunun 120. yıl dönümüne denk gelen Rivera'nın mezar yerinin değiştirilmesine ulusal ve uluslararası medya büyük ilgi gösterse de bunun İspanyol toplumunda karşılığı olmadığı görüldü.
Aile üyelerinin organizasyonuyla anıt mezardan çıkartılan Rivera'nın kalıntılarının yaklaşık 50 kilometre uzaklıkta Madrid'in merkezindeki mezarlığa taşınması sırasında sadece faşist Falange partisi yanlısı çok küçük bir grup sloganlar atarak gösteri yaptı.
San İsidro mezarlığı önünde toplanan ve faşist selamları yapan bir grubun taşkınlığı polisin müdahalesiyle kısa sürede önlendi.
Diktatör Franco'nun talimatıyla 1940-1958 yıllarında inşa edilen Valle de los Caidos'taki (Şehitler Vadisi) bazilikanın içinde sadece diktatör Franco ve Falange lideri Rivera'nın bireysel mezarları yer alıyordu.
İspanya İç Savaşı ve diktatörlük sırasında her iki taraftan da (Franco yanlıları ve Cumhuriyetçiler) öldürülenlerden yaklaşık 33 bin kişinin kalıntıları halen bu bazilikanın altında bulunuyor.
Hükümet, Rivera'nın mezar yerinin değiştirilmesine önem vermemek için açıklama yapmaktan kaçınırken muhalefetteki sağ görüşlü partiler ise Franco döneminin günümüz İspanyasının sorunu olmadığını, iktidardaki sol koalisyonun 28 Mayıs'ta yapılacak yerel seçimler öncesinde propaganda yaptığını ileri sürdü.
Çıkartılan yasalar gereği ismi Valle de Cuelgamuros olarak değiştirilen Valle de los Caidos'taki 33 bin kişinin kalıntılarının, gelecek dönemlerde ailelerin taleplerine göre açılıp kimlik tespitlerinin yapılması ve ailelerine teslim edilmesi amaçlanıyor.
İspanya'daki sol hükümet, burayı faşizmin sembolü olmaktan çıkarmayı, demokrasi ve özgürlük anıtı haline getirmeyi ve toplu mezarlardaki kalıntıların, ailelerin özel bir isteği olmaması halinde burada kalmasını planlıyor.
Franco döneminin askeri alanda diğer iki önemli ismi olan General Jose Moscardo ile Yarbay Jaime Milans del Bosch'un Toledo kentindeki askeri müzede (Alcazar Toledo) bulunan kalıntılarının da yakın bir gelecekte çıkarılması öngörülüyor.
