• BIST 100

    10331,3%1,61
  • DOLAR

    40,16% 0,21
  • EURO

    46,94% 0,01
  • GRAM ALTIN

    4304,28% 0,49
  • Ç. ALTIN

    6833,05% 0,00

Avrupa Birliği ve Amerika Adalet ve Yargı Sisteminin Kıyaslanması: İki Dünyanın Hukuki Yaklaşımı

Küreselleşen dünyada hukuk sistemlerinin işleyiş biçimi, yalnızca iç dinamikleri değil, aynı zamanda uluslararası ilişkileri de yakından ilgilendiriyor.

Gündem 25.04.2025 11:55:00 0
Avrupa Birliği ve Amerika Adalet ve Yargı Sisteminin Kıyaslanması: İki Dünyanın Hukuki Yaklaşımı

Avrupa Birliği (AB) ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasında yer alan adalet ve yargı sistemleri, hem benzerlikleri hem de belirgin farklılıklarıyla dikkat çekiyor. Her iki taraf da hukukun üstünlüğünü ve insan haklarını temel alıyor olsa da, uygulama yöntemleri, yargı bağımsızlığına yaklaşımları ve hukuki yapıların organizasyonu ciddi ölçüde farklılık gösteriyor.



Bu yazıda, Avrupa Birliği ve Amerika’nın yargı sistemlerini detaylı şekilde kıyaslayarak, hangisinin hangi yönlerden öne çıktığını ortaya koyacağız.



1. Hukuki Temeller: Federalizm ve Süreçsel Yaklaşımlar

ABD, federal bir devlet yapısına sahip olduğundan, hem eyalet bazlı hem de federal düzeyde işleyen iki paralel yargı sistemine sahiptir. Her eyaletin kendi anayasal düzeni ve mahkemeleri bulunur. Bununla birlikte, federal yasalara ilişkin davalar yalnızca federal mahkemelerde görülür. Bu yapı, yargının hem merkezî hem de yerel düzeyde işlemesine olanak tanır.



Avrupa Birliği ise siyasi bir birliktir, fakat ABD gibi tek bir anayasa ya da birleşik yargı sistemi yoktur. AB’nin üye ülkeleri, kendi ulusal yargı sistemlerine sahiptir. Avrupa Adalet Divanı (CJEU) gibi kurumlar, yalnızca AB yasalarının yorumlanması ve üye ülkeler arasında ortaya çıkan hukukî ihtilaflarda görev alır. Bu nedenle Avrupa yargısı, daha çok “koordinasyon” temellidir, tam anlamıyla bir federal yargı sistemi değildir.

2. Yargı Organlarının Yapısı: Merkezi mi, Dağıtık mı?

Amerika’da yargı yapısı oldukça güçlü, merkezi ve iyi organize edilmiştir. ABD Yüksek Mahkemesi (Supreme Court), tüm ülkede geçerli bağlayıcı kararlar verebilir. Aynı şekilde federal temyiz mahkemeleri, alt mahkemelerin kararlarını denetler.

Avrupa Birliği’nde ise merkezi bir yüksek mahkeme yoktur. Avrupa Adalet Divanı, sadece AB hukukunun uygulanmasını denetler. Ulusal mahkemeler, kendi ülkelerinin iç hukukunu uygular ve nihai kararı verir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), her ne kadar Avrupa Konseyi’ne bağlı olsa da, çoğunlukla Avrupa’daki yargı sürecine etik ve hukuki bir denetim sağlar.

Bu fark, ABD’de yargı kararlarının daha birleşik ve bağlayıcı olmasına, AB’de ise daha esnek ama dağınık bir yapıya yol açar.

3. Yargı Bağımsızlığı ve Hâkim Atamaları

ABD’de yargıçlar, özellikle federal düzeyde, siyasi yollarla atanır. Başkan tarafından aday gösterilir, Senato tarafından onaylanır. Bu durum zaman zaman yargı bağımsızlığı konusunda tartışmalara neden olur. Yargıçlar, ömür boyu görev yapar, bu da onları dış baskılardan koruyan önemli bir unsurdur.

AB ülkelerinde ise hâkim atama yöntemleri ülkeye göre değişkenlik gösterir. Almanya, Fransa, İtalya gibi ülkelerde yargı konseyi gibi bağımsız organlar tarafından atama yapılır. Bu model, yargının siyasetten daha uzak kalmasını sağlar. Avrupa Adalet Divanı hâkimleri ise üye ülkelerce önerilir ve oybirliğiyle atanır.

Bu yönüyle Avrupa yargı sistemi daha kurumsal bir bağımsızlık mekanizmasına sahiptir; ABD sistemi ise bireysel bağımsızlığa daha çok odaklanır.

4. Ceza Hukukunda Yaklaşımlar: Suç, Ceza ve İnfaz

Amerika’nın ceza hukuku sistemi oldukça serttir. Özellikle uyuşturucu, silah ve organize suçlar gibi konularda yüksek cezalar ve uzun hapis süreleri yaygındır. ABD, dünya genelinde en yüksek mahkûm sayısına sahip ülkelerden biridir. Ölüm cezası, bazı eyaletlerde hâlâ yürürlüktedir.

Avrupa Birliği’nde ise ceza hukuku daha çok insan hakları merkezlidir. Ölüm cezası yasaktır ve mahkumların rehabilitasyonu ön plandadır. Ceza sistemleri, cezalandırmaktan çok topluma yeniden kazandırma hedefi güder. Bu yaklaşım, infaz sistemlerinin de daha insani olmasını sağlar.

5. Dijitalleşme ve Modern Hukuki Altyapılar

ABD’de hukuk sisteminin dijitalleşmesi daha erken başlamıştır. Online dava izleme sistemleri, dijital duruşmalar, e-belge yönetimi gibi uygulamalar yaygın şekilde kullanılır. Teknolojik entegrasyon, sistemin hızlanmasına katkı sağlar.

Avrupa Birliği ülkeleri dijital dönüşüm konusunda son yıllarda ciddi adımlar atmıştır. Özellikle pandemiden sonra birçok ülke online mahkeme süreçlerini benimsemiştir. Ancak bu süreç, üye ülkeler arasında farklılık göstermekte ve tam anlamıyla bütünleşmiş bir dijital sistem henüz oluşmamıştır.

6. Temel Haklar ve Anayasal Denetim

ABD’de temel haklar, Anayasa’nın ilk 10 maddesinden oluşan “Bill of Rights” ile güvence altına alınmıştır. Bu haklar, mahkemeler tarafından çok güçlü şekilde korunur. Ancak anayasa yorumu, Yüksek Mahkeme’nin inisiyatifindedir. Bu da zaman zaman ideolojik kararlarla sonuçlanabilir.

Avrupa’da ise temel haklar daha çok uluslararası belgeler (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, AB Temel Haklar Şartı) ve anayasa mahkemeleri aracılığıyla korunur. AB düzeyinde ortak haklar sistemi gelişmiş olsa da uygulamada ülkeden ülkeye değişkenlik gösterebilir. Buna rağmen insan hakları konusunda daha tutarlı ve sosyal yönü güçlü bir yaklaşım hâkimdir.

İki Farklı Sistem, Ortak Amaç

Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’nin adalet sistemleri, farklı tarihi ve politik zeminler üzerinde yükselmiştir. ABD, güçlü merkezi kurumlar ve katı kurallarla işlettiği hukuk sistemiyle dikkat çekerken; Avrupa Birliği, çeşitliliğe dayanan, daha yumuşak ve iş birliğine açık bir yapı sergiler.

Her iki sistem de kendi içinde güçlü yanlara sahiptir. ABD, hızlı ve kararlı karar alma gücüne sahipken, Avrupa sistemi daha şeffaf, kapsayıcı ve insan odaklıdır. Bu iki model, birbirine alternatif değil, birbirini tamamlayıcı öğeler taşıyabilir. Geleceğin küresel hukuk anlayışı, belki de bu iki sistemin en güçlü yanlarının birleşimiyle şekillenecektir.

Yorumlar
Dünya
Almanya ile Çin Arasında Gerilim: Alman Keşif Uçağına Lazerli Silahla Müdahale
Dünya
Kuzey Makedonya’da Bekârlara Vergi Geldi! Yeni Düzenleme Yolda
Dünya
Yunanistan’da Cezaevinde Kavga Büyüdü: Yatak Yakıldı, Yangın Çıktı!
Dünya
Gürcistan’da Muhalefet Baskısı Derinleşiyor: Nika Gvaramia'ya 8 Ay Hapis Cezası
Dünya
Cezaevine Hava Saldırısında 71 Mahkum Hayatını Kaybetmiş
Dünya
İran'da 3 Casus Cezaevinde İdam Edildi
Dünya
İsrail, Tahran’daki Evin Cezaevi’ni Hedef Aldı: Hava Saldırısı Gerçekleştirildi
Dünya
Trump Yönetimi 36 Ülke Vatandaşlarına Daha Seyahat Yasağı Getiriyor. Türkiye listede var mı?
Dünya
Amerika'dan Farsça Hamlesi!
Dünya
11 Tehlikeli mahkum cezaevinden firar etti

Almanya ile Çin Arasında Gerilim: Alman Keşif Uçağına Lazerli Silahla Müdahale

Kuzey Makedonya’da Bekârlara Vergi Geldi! Yeni Düzenleme Yolda

Yunanistan’da Cezaevinde Kavga Büyüdü: Yatak Yakıldı, Yangın Çıktı!

Gürcistan’da Muhalefet Baskısı Derinleşiyor: Nika Gvaramia'ya 8 Ay Hapis Cezası

Cezaevine Hava Saldırısında 71 Mahkum Hayatını Kaybetmiş

İran'da 3 Casus Cezaevinde İdam Edildi

İsrail, Tahran’daki Evin Cezaevi’ni Hedef Aldı: Hava Saldırısı Gerçekleştirildi

Trump Yönetimi 36 Ülke Vatandaşlarına Daha Seyahat Yasağı Getiriyor. Türkiye listede var mı?

Amerika'dan Farsça Hamlesi!

11 Tehlikeli mahkum cezaevinden firar etti

Bakan Yusuf Tekin’den LGS, Kıyafet Yönetmeliği ve Yeni Müfredat Açıklaması

MEB'den Öğretmenlere Haziran Seminerlerinde Esneklik: Farklı İl ve İlçelerde Katılım İmkânı

Hukuk Meslekleri Giriş Sınavı'nda Alarm Zilleri: Mezunların Yalnızca %23,8’i Başarılı Oldu!

Adalet Bakanlığından 524 bin memura eğitim

CTE görevde yükselme sınav duyurusu

O çalışanlar için ek ders ücreti kaldırıldı

CEP Konferansı Antalya’da Sona Erdi

Adalet Bakanlığı Görevde Yükselme Sınavına Nasıl Hazırlanmak Gerekiyor?

CTE ile Üniversite arasında protokol

Türkiye Adalet Akademisinde yeni dönem!

Maaş promosyonu anlaşması iptal edilmişti: yeni teklifte fiyat artışı yaşandı

Memurlar Promosyon Anlaşmalarına Odaklandı: PTT Anlaşması Hayal Kırıklığı Yarattı

Almanya'da Enflasyon 9 Ayın Dip Seviyesinde: Yıllık Artış Yüzde 2

Mevduat Faizine Tarihi Vergi Yükü: Stopaj Oranı Yüzde 17,5’e Çıkarıldı!

Memur maaş promosyonları düşüş trendine girdi

Mehmet Şimşek’ten Enflasyon ve Ekonomi Mesajı: 2027’de Tek Haneli Enflasyon Hedefi

Yapı Kredi'den emeklilere promosyon müjdesi geldi

TOBB Nefes Kredisi 2025 Başvuruları Başlıyor: KOBİ’lere 2,5 Milyon TL’ye Kadar Destek!

Mardin Büyükşehir Belediyesinden Yeni Promosyon Anlaşması: Kişi Başı 82.500 TL Ödeme Yapılacak

Memurlar İçin Maaş Promosyonları Neden Bu Kadar Önemli?

10 Temmuz Dünya Hukuk Günü!

Adalet Bakanı Tunç’tan Yapay Zeka ve İnternet Suçlarıyla İlgili Kritik Açıklamalar

Savcı Nedir, Ne İş Yapar? Savcı Olmak İçin Gerekenler Nelerdir?

Ankara adliyesinde yeni iş bölümü belli oldu

Bakan Tunç’tan Sert Mesaj: “Hiç Kimse Yargı Denetimi Dışında Değildir”

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan Vatandaşlara Dolandırıcılık Uyarısı: Bu Tuzağa Düşmeyin!

HSK'dan Adli Yargı Kararnamesine İlişkin Yeniden İnceleme Sonuçları Açıklandı

Adalet Sen yeni düzenlemeye tepki gösterdi

Anayasa Mahkemesi’nden İşçi Lehine Emsal Karar: Arabulucu Hatası Tazminatla Sonuçlandı

Şirketler Neden Konkordato İlan Eder? Konkordato Nasıl İlan Edilir?

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'tan Yoğun Mesai: "Bu Vatana Söz Verdik"

MHP’li Feti Yıldız’dan Hukuk Günü’nde Tutukluluk Mesajı: “Hürriyeti Kısıtlayıcı Tedbirler Son Çare Olmalı”

Yılmaz Tunç: “Ceza Adaletinin Temel Hedefi Toplumu Suçtan Korumaktır”

Avukat Kundaklama Suçlamasıyla Tutuklandı

Adalet Bakanı Tunç: Duruşmaların Canlı Yayınlanması İçin Mevzuat Değişikliği Şart

Duruşmalar canlı yayınlanacak, Cumhurbaşkanı destek veriyor!

Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Net Mesaj: “Seçim 2028’de, Gündemde Erken Seçim Yok!”

AYM'den HAGB Kararlarıyla İlgili Emsal Nitelikte Karar: Adil Yargılanma Hakkı İhlal Edildi

Duruşmaların canlı yayınlanması konusu siyasetin gündeminde

Bakan Tunç: Cezaevlerini Eğitim ve Üretim Merkezine Dönüştürüyoruz

AK Parti’nin 32. Kızılcahamam Kampı Başladı: Erdoğan’dan Tarihi Mesajlar Bekleniyor

Genç Avukatlara Büro Kurma Desteği: 6 Ay Ödemesiz, Faiz Avantajlı Kredi Dönemi Başlıyor

Fahrettin Altun'dan TİHEK Başkanlığı Sonrası İlk Açıklama: "Şükranlarımı Sunuyorum"

Adalet Bakanı Tunç: İmralı Heyeti ile Görüşme Gelecek Hafta Yapılacak

Hayvan pazarları 'yapay et' için mi kapatılıyor?

Ümit Özdağ Hakkında MİT İfşası Davasında Beraat Kararı Verildi

İmralı Heyeti'nin Adalet Bakanı ile Görüşmesi Son Dakikada Ertelendi

Terörsüz Türkiye İçin Tarihi Dönemeç: PKK İlk Silah Bırakma Adımını Atıyor

Adalet Bakanından "Cumhurbaşkanına hakaret" açıklaması

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Önümüzdeki Hafta DEM Parti Heyetiyle Görüşecek

Müteahhit mahkemeye heyetine küfretti

Bursa Merkezli Dev Narkotik Operasyonu: 304 Torbacı Gözaltına Alındı

2 mahkum cezaevinde intihar etti

Adana’da 825 Kilo Eroin Operasyonu: 16 Kişi Tutuklandı, Şebeke Lideri Firarda

Sahte Diploma Skandalı: Dört İmam Tutuklandı

Önce eskort, sonra avukat oldular: 11 milyon dolandırdılar

İzmir'de Genç Avukat İntihar Ederek Hayatına Son Verdi

Cezaevinden tahliye oldu, 2 gün sonra eşini öldürdü

Gece Denize Giren Avukat Boğularak Hayatını Kaybetti

Diyarbakır Barosu’ndan Nevzat Bahtiyar İçin Temyiz Başvurusu

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2