10586,32%0,96
41,26% 0,03
48,29% -0,07
4832,26% 0,46
7864,15% -0,34
ÖZEL ANALİZ HABER - Adalet Bakanlığı memurlarının uzun süredir gündeminde olan maaş promosyonu anlaşmaları, sosyal medyada geniş yankı uyandırmaya devam ediyor. Bakanlık bünyesinde çalışan yüz binlerce memur, banka promosyonlarının diğer kurumlara göre neden daha düşük kaldığını sorguluyor. Özellikle cezaevi işyurtları, adliye emanet hesapları ve icra dosyaları gibi kalemlerden elde edilen yüksek işlem hacminin promosyonlara yansıtılmaması eleştirilerin odak noktasını oluşturuyor.
Kamuoyunda sıkça dile getirilen en büyük yanlış anlaşılmalardan biri, promosyon hesaplamalarının toplam işlem hacmi üzerinden yapıldığı yönünde. Ancak uzmanlar, promosyon anlaşmalarının yalnızca "memur maaşları" üzerinden belirlendiğini vurguluyor. Yani cezaevi işyurdu kar payı, adliye emanet paraları, icra dairesi dosya harçları gibi kalemler, banka promosyonuna dahil edilmiyor.
Buna rağmen sosyal medyada paylaşım yapan bazı memurlar, Adalet Bakanlığı’nın işlem hacminin çok yüksek olduğuna dikkat çekerek promosyonların 300 bin TL seviyesine çıkarılması gerektiğini savunuyor. Ancak mevcut mevzuata göre bu mümkün görünmüyor.
Promosyonların düşük kalmasının bir diğer nedeni de personel sayısı. Örneğin, personel sayısı az olan bir kurumda 300 memur için yapılan anlaşmada promosyon rakamları kişi başına çok daha yüksek çıkabiliyor. Nitekim bazı kurumlarda 110 bin TL’ye kadar promosyon imzalandığı biliniyor.
Adalet Bakanlığı’nda ise yaklaşık 210 bin memur görev yapıyor. Personel sayısının yüksek olması, kişi başına düşen promosyon miktarını otomatik olarak aşağıya çekiyor. Bu nedenle Bakanlık memurlarına verilen 95 bin TL’lik promosyon, kamuoyunda “düşük” algısı yaratsa da matematiksel hesaplamalar bu sonucu ortaya koyuyor. Personel sayısının maaş promosyonuna etkisi matematiksel olarak “0”
Promosyon tutarlarında maaş miktarı da doğrudan etkili oluyor. Örneğin, X kurumundaki bir memurun maaşı ortalama 80 bin TL seviyesinde. Buna ek olarak yaklaşık 20 bin TL’lik ek ödeme alıyor. Yani toplam gelir 100 bin TL’ye ulaşıyor. Bankalar, bu yüksek maaşlı personelin bulunduğu kurumlara daha cazip promosyon teklifleri sunabiliyor.
Adalet Bakanlığı’nda ise durum farklı. Bakanlığın “iskelet kadrosunu” oluşturan zabıt kâtipleri ve infaz koruma memurları, Türkiye’deki en düşük memur maaşına yakın ücretler alıyor. Ayrıca diğer birçok kurumda bulunan ek ödemeler, adliye ve cezaevi personeli için söz konusu değil. Bu da promosyon rakamlarını aşağıya çeken en önemli faktörlerden biri.
Örneğin; 210 bin memur için 95 bin TL maaş promosyonu (anlaşma sağlanırsa) ödeyecek olan VakıfBank 500 milyon dolara yakın ödeme yapacak. Resmi olarak VakıfBank'ın 2024 yılında yaptığı açıklama şöyle: VakıfBank, 2024 yılının tamamında elde ettiği 56 milyar 639 milyon TL brüt kârından 16 milyar 264 milyon TL vergi karşılığı ayırarak, 40 milyar 375 milyon TL net kâr elde etti. 1 Milyar dolar kar açıklanmış, sanıldığı gibi milyarlarca dolarlar ortalıkta gözükmüyor.
Her ne kadar promosyon hesaplamaları maaş üzerinden yapılsa da Adalet Bakanlığı personeli, kendi kurumlarının işlem hacminin büyüklüğünü göz önünde bulundurarak bankalardan daha yüksek teklifler gelmesini bekliyor. Özellikle sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımlarda, “Yüksek işlem hacmi neden promosyonlara yansıtılmıyor?” sorusu sıkça dile getiriliyor.
Özetlemek gerekirse, Adalet Bakanlığı memurlarının promosyonlarının düşük görünmesinin nedeni, maaşların görece düşük olması ve personel sayısının çok yüksek olmasıdır. Diğer kurumlarda kişi başı promosyonların yüksek çıkması, daha yüksek maaş ve ek ödemelerden kaynaklanmaktadır.
Memurların talepleri devam ederken, bundan sonraki süreçte bankalarla yapılacak yeni anlaşmalarda daha adil bir dağılımın mümkün olup olmayacağı merak konusu. Burada sorgulanması gereken düşük promosyon tutarından ziyade düşük maaşlardır.
