ABD'de hapis cezası uygulamaları 18. yüzyılın sonlarına kadar dayanır. İlk modern cezaevi, 1790 yılında Philadelphia'da kurulan Walnut Street Jail’dir. Bu dönemde cezalandırma sistemleri daha çok “ıslah” kavramı üzerine kuruluydu. Ancak 1980’li yıllardan itibaren, özellikle uyuşturucuya karşı açılan savaş ve sertleşen yasa politikalarıyla birlikte cezaevlerine kapatılan insan sayısında patlama yaşandı.
Toplam tutuklu sayısı: 2024 yılı itibarıyla ABD'deki cezaevlerinde yaklaşık 1.9 milyon kişi bulunmaktadır.
Yüksek tutukluluk oranı: 100.000 kişi başına düşen mahkûm sayısı, ABD’de yaklaşık 600’dür. Bu oran, gelişmiş ülkeler arasında en yükseğidir.
Irksal eşitsizlik: Siyahi Amerikalılar, nüfusun %13’ünü oluşturmasına rağmen, cezaevi nüfusunun yaklaşık %33’ünü oluşturmaktadır. Bu durum, sistematik ırkçılık tartışmalarını tetiklemektedir.
Kadın tutuklular: ABD, kadın mahkûm oranı açısından da dünyada ilk sıradadır. Kadın tutuklu sayısı son 30 yılda %700’den fazla artmıştır.
Cezaevleri çoğu eyalette kapasitesinin üzerinde çalışmaktadır. Bu durum, mahkûmların yaşam koşullarını olumsuz etkilerken, cezaevi personeli üzerinde de ciddi baskı oluşturmaktadır.
ABD'de cezaevi işletmeciliği, bazı şirketler tarafından kar amacı güdülerek yapılmaktadır. Özel cezaevlerinin varlığı, “kar için hapis” eleştirilerini beraberinde getiriyor.
Cezaevinden çıkan bireylerin yaklaşık %68’i 3 yıl içinde tekrar suç işleyerek sisteme geri dönmektedir. Bu oran, cezaevlerinin rehabilite edici işlevini sorgulatmaktadır.
Cezaevlerinde bulunan birçok mahkûm, tedavi edilmemiş ruh sağlığı sorunları veya uyuşturucu bağımlılığı ile mücadele etmektedir. Bu durumlar, cezaevi ortamında daha da ağırlaşabilmektedir.
Son yıllarda, ceza adalet sistemine yönelik çeşitli reform önerileri gündeme gelmiştir:
Yasaların yumuşatılması: Özellikle hafif uyuşturucu suçlarında verilen uzun hapis cezalarının yeniden değerlendirilmesi.
Alternatif cezalar: Denetimli serbestlik, rehabilitasyon merkezleri ve elektronik kelepçe gibi uygulamaların yaygınlaştırılması.
Eğitim ve Meslek Edindirme Programları: Cezaevinde kalan kişilere eğitim verilerek yeniden topluma kazandırılmaları hedeflenmektedir.
Bail Reform (Kefalet Reformu): Düşük gelirli tutukluların, kefalet ödeyemediği için aylarca tutuklu kalmalarını önlemeye yönelik düzenlemeler.
Gelişen teknolojiyle birlikte, elektronik izleme sistemleri ve yapay zekâ destekli suç analizi gibi uygulamalar da ceza adalet sisteminde kullanılmaya başlanmıştır. Ancak bu uygulamalar, mahremiyet ve veri güvenliği konularında etik tartışmalara da neden olmaktadır.
ABD cezaevi sistemi, dünyanın en büyük ve en karmaşık adalet sistemlerinden biridir. Ancak yüksek tutukluluk oranları, ırksal eşitsizlikler ve rehabilitasyon eksiklikleri gibi sorunlar nedeniyle sürekli eleştirilmekte ve reform çağrıları her geçen gün artmaktadır. Gerçek bir adalet sistemi, yalnızca suçluları cezalandırmakla değil, aynı zamanda onları topluma kazandırmakla da ölçülür. Bu nedenle, daha insani ve sürdürülebilir bir ceza adalet sistemi için kapsamlı reformlara ihtiyaç duyulmaktadır.
