DEAŞ saldırıları nedeniyle yıllarca kamplarda kalan Kerküklülerin çoğu psikolojik sorunlar yaşıyor

ALİ MAKRAM GHAREEB - Irak'ın Kerkük kentinde, terör örgütü DEAŞ'ın 2014'teki saldırıları sırasında iç göçmen durumuna düşen ve daha sonra yıllar içinde evlerine geri dönen Kerküklülerin yüzde 80'i psikolojik sorunlar yaşıyor.

Kerkük Vali Yardımcısı Ali Hummadi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, DEAŞ saldırılarının başladığı Haziran 2014'te Kerkük'ün güneyinden kent merkezine göç etmek zorunda kalan ve yıllarca kamplarda yaşam mücadelesi veren binlerce kişinin aradan geçen zamana rağmen yaşadıklarını unutamadığını, terör kaynaklı korkunun etkilerinin sürdüğünü söyledi.

Hummadi, Aralık 2017'de Kerkük'ün güneyinin DEAŞ'tan temizlenmesinin ardından evlerine geri dönen Kerküklü iç göçmenlerin yaklaşık yüzde 80'inin psikolojik sorunlar yaşadığını belirtti.

Özellikle köy ve kasabalarda sahip oldukları geniş evleri terk ederek çadır kentlerde yıllarca adeta bir açık hava hapishanesinde yaşam mücadelesi veren bu insanlara gereken psikolojik desteğin sağlanamadığına işaret eden Hummadi, şunları kaydetti:

"Terörle mücadele sırasında devlet zor bir süreç geçirdi. Dolaysıyla gerek kamp hayatı sırasında gerekse köylerine geri döndükten sonra iç göçmenlere gereken rehabilitasyonu ve desteği sağlama imkanı olmadı."

- Köylerine geri dönenleri bekleyen büyük sıkıntılar: Yıkılan evler, tahrip olan altyapı ve işsizlik

İç göçmenlerin evlerine geri dönme süreci ve sonrasında da çeşitli zorluklarla karşı karşıya kaldığını anlatan Hummadi, "DEAŞ'ın kontrol ettiği bölgelerin kurtarılması için başlatılan operasyonlar sırasında göçmenlere ait evlerin kullanılamaz hale gelmesi ve bölgenin altyapısının tahrip edilmesi de iç göçmenleri olumsuz etkiledi." dedi.

Hummadi, Kerkük'ün güneyinde büyük yıkım yaşanan 138 köyün hala yeniden imarının gerçekleşmediğini ve bu köylerde yaşayan binlerce kişinin derme çatma barınaklarda hayatlarını sürdürdüğünü dile getirdi.

Köylerine geri dönenlerin en büyük sorununun barınmanın yanında işsizlik olduğuna dikkati çeken Hummadi, özellikle genç nüfustaki işsizliğin beraberinde türlü sorunları da getirdiğini vurguladı.

- DEAŞ'ın saldırılarına tanıklık eden çocuklar şimdi sert ve agresif

Irak Başbakanlığı İnsan Hakları Merkezi Kerkük Şubesi Müdürü Damya Muhammed, insanlar üzerinde yıllarca kamplarda yaşamanın verdiği olumsuz etkinin hala devam ettiğini söyledi.

Binlerce insanın terör olaylarını ve saldırı korkusunu hala atlatamadığını vurgulayan Muhammed, evlerine geri dönmelerinin üzerinden yıllar geçmesine rağmen her an yeni saldırılar olabileceği endişesinin devam ettiğini aktardı.

Muhammed, İnsan Hakları Merkezi olarak insanları yeniden sosyal hayata kazandırmak amacıyla onlarca köy ve kasabada sosyal aktiviteler düzenlediklerini ancak bunun yetersiz kaldığını dolayısıyla uluslararası örgütlerin yardımına ihtiyaç duyduklarını dile getirdi.

Terör örgütü DEAŞ'ın saldırılarına tanıklık eden çocukların yaşadığı sıkıntılara dikkati çeken Muhammed, şu an ergenlik dönemini yaşayan bu çocukların sert ve agresif davranışlar sergilediğinin altını çizdi.

Muhammed, yıllarca kamplarda kendilerini yalnız hissederek yaşayan binlerce kişinin yeniden topluma kazandırılması için hükümetin ciddi adımlar atması gerektiğini ifade etti.

- "Psikolojik sorunların aşılması için uzun yıllara ihtiyaç var"

Kerkük Devlet Hastanesi Psikiyatri Bölümü'nden Uzman Dr. Ercan Tokatlı, yıllarca DEAŞ'ın kontrolündeki bölgelerde daha sonra da kamplarda hayatını sürdüren insanların bir çoğunda kronik psikolojik sorunlar oluştuğunu belirterek, "Psikolojik sorunların aşılması için uzun yıllara ihtiyaç var." dedi.

Özellikle çocuklarda bu durumun daha belirgin şekilde görülebildiğini kaydeden Tokatlı, binlerce kişinin bu durumu aşması için büyük çabanın yanında aralıksız uzun süreli çalışmalar gerektirdiğini anlattı.

Tokatlı, "Düşünün binlerce insan önce terör olayları, sonra göç, kamp hayatı ,maddi ve sosyal sıkıntının yanında yeni ortamlara ayak uydurmakta büyük zorluklar çektiler. Bu artık kronikleşmiş bir hale geldi." diye konuştu.

Bu insanların mevcut durumu aşabilmeleri için hükümetin ve yerel idarelerin büyük çaba harcaması gerektiğini söyleyen Tokatlı, bu konuda sağlık sektörüne de önemli görevler düştüğünü vurguladı.