Ceza İnfaz Kurumlarından Salıverilen Hükümlülere Yönelik Yürütülen Bazı Çalışmalar

Ceza infaz kurumlarında hükümlüler ile denetimli serbestlik müdürlükleri tarafından denetim ve takipleri yapılan hükümlülere yönelik mesleki eğitimler verilmekte; bu eğitimlerle kişilerin salıverilme sonrası nitelikli iş gücü olarak istihdam edilebilmelerinin kolaylaştırılması ve toplumsal yaşama uyumlarının güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Bu amaçları gerçekleştirmek üzere 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu gereğince, adalet komisyonunun bulunduğu yerlerde Cumhuriyet başsavcısının veya görevlendireceği Cumhuriyet başsavcı vekili ya da Cumhuriyet savcısının başkanlığında, ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülere yardımcı olmak üzere koruma kurulları oluşturulmuştur.

Koruma kurullarının görevleri ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülerin topluma uyumlarına yardımcı olmak ve yeniden suç işlemelerini önlemek için gereksim duydukları yardım ve destek hizmetlerini ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde yürütmektir.

Adalet komisyonunun bulunduğu 131 merkezde teşkilatlanan koruma kurulları; Cumhuriyet başsavcısının veya görevlendireceği Cumhuriyet başsavcı vekili ya da Cumhuriyet savcısının başkanlığında; baro temsilcisi, belediye başkanı veya görevlendireceği yardımcısı, Cumhuriyet başsavcısı tarafından belirlenecek bir ceza infaz kurumu müdürü, denetimli serbestlik müdürü, Milli Eğitim İl/İlçe Müdürü, Aile ve Sosyal Politikalar İl/İlçe Müdürü, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı İl/İlçe temsilcisi, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürü, Ziraat ve Halk Bankası müdürleri, ticaret ve sanayi odaları, ziraat odaları, borsalar, esnaf ve sanatkarlar birliği yöneticileri ile varsa kamuya ait fabrikalar ve istekleri halinde kamuya yararlı dernek veya vakıflar ve özel bankaların yönetici seviyesindeki temsilcilerinden Cumhuriyet başsavcısı tarafından uygun görülenlerin katılımından oluşmaktadır.

Koruma kurulları üye yapısı itibarıyla, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile birlikte ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülere yapılacak yardımlar konusunda sivil toplum örgütlerini, dernek ve vakıfları bünyesine alarak, toplumun her kesiminin bu oluşuma ve faaliyetlere katkıda bulunmasını amaçlamaktadır.

Koruma kurulları; ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülerin karşılaştığı psikolojik, sosyal ve ekonomik güçlüklerin çözümünde kolaylaştırıcı görevi üstlenerek, aşağıda belirtilen hizmetleri yerine getirmektedir:

- Ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülere, meslek veya sanat edinmeleri ve iş bulmaları için destek olunmakta; eski hükümlüler tespit edilerek kendilerine ulaşılmakta ve meslek edindirme kurslarına katılımları sağlanmaktadır.

- Yerel olanaklar değerlendirilerek,  koruma kurulu üyelerince fabrikalar ve işletmeler ziyaret edilmekte ve koruma kurullarına başvuran ceza infaz kurumundan salıverilen hükümlülerin işe yerleştirilmesi için girişimlerde bulunulmaktadır.

- Sanat sahibi olanlar ile tarım işletmeciliği yapmak ve işyeri açmak isteyenlere araç ve kredi sağlanması için bu kişilere yardımcı olunmakta, bu konuda karşılaştıkları güçlüklerin çözümünde kendilerine danışmanlık yapılmaktadır.

- Denetimli serbestlik müdürlüklerince hazırlanan mesleki eğitim projeleri ile kendi işini kurma projeleri karara bağlanmakta, yürütülen projeler izlenmekte ve bitirilen projelerin sonuçları değerlendirilmektedir.

- Hükümlülere ihtiyaçları doğrultusunda gıda, giyecek, barınma vb. konularda yardım yapılması sağlanmaktadır.

- Ceza infaz kurumlarından salıverilenlerin aileleri ve sosyal çevreleriyle oluşabilecek psiko-sosyal sorunlarının çözümüne yardımcı olunmaktadır.

- Salıverilen çocuk ve genç hükümlülerin veya diğer hükümlülerin öğrenimlerine devam etmelerini sağlamaya yönelik her türlü tedbirin alınması için çalışmalar yapılmakta, ceza infaz kurumlarından salıverilen çocuk ve gençlerin öğrenimlerine devam etmelerinin sağlanması amacıyla; devam edeceği okulun tespiti, okurken kalacak yerin bulunması, okul masraflarının karşılanması, rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin sağlanması ve eğitim ile ilgili diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik çalışmalar yürütülmektedir.

- Koruma kurulu çalışmalarının önemli bir kısmını iş edindirme ve mesleki eğitim projeleri oluşturmakta; ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülerin iyileştirilmesi, topluma kazandırılması ve diğer ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla başta Türkiye İş Kurumu olmak üzere çeşitli kurum, kuruluş ve sivil toplum kuruluşlarıyla da iş birliği yapılarak iş ve meslek edindirme projeleri hazırlanmaktadır. Hazırlanan projeler önce koruma kurulunun bulunduğu merkezdeki Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından değerlendirilmekte, uygun görülen projeler Türkiye İş Kurumu’na sunulmaktadır. İş Kurumu Genel Müdürünün başkanlığında her yıl Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında gündemli olarak toplanan “Özürlü ve Eski Hükümlü Çalıştırmayan İşverenlerden Ceza Olarak Kesilen Paraları Kullanmaya Yetkili Komisyon” projeleri değerlendirmektedir. Komisyona Türkiye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü, Özürlüler İdaresi Başkanı, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü veya yerlerine görevlendirecekleri yetkili birer temsilci ile Türkiye Sakatlar Konfederasyonu ve en fazla üyeye sahip işçi ve işveren konfederasyonlarının birer temsilci katılmaktadır. Komisyon tarafından alınan ilke kararı gereğince, eski hükümlülerin kendi işini kurma projeleri için hibe edilecek miktar asgari brüt ücretin 10 (on) katı olarak belirlenmiştir.