Yeni tahliye sisteminde yaşanılan aksaklıklar

01 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe giren yeni sistem ile birlikte tahliye, açık cezaevine ve denetimli serbestliğe ayrılma süreci tamamen değiştirilmişti. Modern bir sistem uygulanıyor ancak bize ulaşan onlarca mesaj ile sistemin aksayan yönlerini derledik.

Türkiye'de ceza infaz sisteminde iyi hallilik sistemi 01 Ocak 2021 tarihinde 7242 sayılı kanun ile 5275 sayılı kanunun 89. Maddesinde değişiklik yapılmıştır. Hükümlülerin açık ceza infaz kurumuna ayrılma, koşullu salıverilme ve kalan cezasını denetimli serbestlik ile infaz edilmesi için iyi hal kararı vermek üzere iki kurul tarafından değerlendirilmesi kararı verilmiştir.

Mevcut Kurul Kurum üyeleri tarafından oluşan,
Özel Kurul (5275 sayılı 89/3) mevcut kurul üyelerinin yanı sıra başkanlığı cumhuriyet savcısı, İzleme kurulu üyesi, Aile Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı uzmanları tarafından oluşan özel kuruldur. Bu kurul toplam on yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanların; açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına, denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle kalan cezalarının infazına ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmakta iken koşullu salıverilme hariç olmak üzere ceza infaz kurumlarından doğrudan koşullu salıverilmelerine ilişkin iyi hâl değerlendirmelerini yapar.

Bu değerlendirme kurulun durumu, ceza infaz kurumunun hükümlü/tutuklu sayısı göz önünde bulundurularak 1 ay öncesinde iyi hal konusunda karar verilebilir. Durumunda değişiklik olması halinde iyi hal kararı tekrar değerlendirilir geri alabilir.
Yeni sistemde İdare ve Gözlem Kurulu bürosu adında bir büro kurulduğu,
Kurul kararı için 4 servisin gözlem ve gelişim raporları önemli ölçüde karar vermede etkili olmaktadır. (Yönetim Servisi, Eğitim ve Öğretim Servisi, Psikososyal Yardım Destek Servisi ve Güvenlik ve Gözetim Servisi)
Kurul hükümlü ile birebir görüşüp soru sorabilecektir. (Ancak pandemi nedeniyle şu an için dosya ve servislerin raporları üzerinde karar vermektedir)

Yeni Sistemde:
İlk Gözlem Formu servisler tarafından doldurulacak,
İlk Gözlem Kararı alınacak,
Gözlem Değerlendirme Raporu (60 günden az olanlar ile gelişim değerlendirmeme kararı alınanlar ile gelişim dönemi sonrasında artık dönemlerde alınmaktadır)
Gelişim Değerlendirme Raporu (6 aydan fazla ceza infaz kurumunda kalanlar hakkında ilgili servislerin puan sistemi doğrultusunda düzenlenen rapor)
Dönem Değerlendirme Kararı 6 ayda bir olmak üzere dönemin hakkında puanların ve disiplin durumuna göre iyi halli olup -olmadığı yönünde verilen karardır.
Seyir defteri hükümlü ve tutuklu ile ilgili tüm gelişmeler seyir defterine kayıt edilerek ilerde denetim, tahliye gibi konularda karar vermede önemli katkı sağlayacak. adalet.tv - hukuk servisi / özel haber

YENİ SİSTEMDE YAŞANILAN GENEL SORUNLAR
-Yeni sistemde bazı konularda sıkıntılar yaşanmaktadır. İdare ve Gözlem Kurulu Bürosu oluşturulması ile infaz kalemi, psiko-sosyal, eğitim ile sorumlu infaz ve koruma başmemurluğu gibi birimler tarafından alınan kararlar, idare ve gözlem kurulu bürosu altında verilmesi kurumlarda işleyiş hakkında sorunlar yaşadığı,

-Dönem değerlendirme kararları hükümlülere tebliğ edildiği, hükümlüler tarafından kararlar olumlu olsa bile kararlara karşı infaz hakimliğine itiraz edildiği, infaz büroları ve infaz hakimliklerinin iş yükünün fazlasıyla arttığı,

-Gelişim değerlendirme ve gözlem değerlendirme sisteminde; "İç hizmetlerde ve işyurdu atölyelerinde çalışmak" yönetim servisinin puanlama kriterinde büyük öneme sahip ancak örgüt faaliyeti, uyuşturucu, cinsel suçlar ve terör suçlarından hükümlü olanlar iç hizmetlerde çalıştırılmamaktadır. Bu nedenle bazı suç gurupları yönetim servisinden gelişim değerlendirme yeterli puan alamadığı,

-Ceza infaz kurumunda bir eğitim programında öğrenci olarak eğitimi devam eden hükümlü yüksek puan almaktayken lisans mezunu veya yüksek lisans mezunu bir hükümlü ise herhangi bir öğrencilik durumu olmadığı için gelişim değerlendirilmesinde düşük puan alabildiği,

-Değerlendirme kriterlerinde organize suç örgütleri ve terör hükümlülerin örgütsel tutum ve davranışları, örgütsel bağlılığı, örgütlü hükümlüler ile ilişkileri gibi konularda değerlendirme kriterleri bulunmadığı,

-İyi hal toplantılarında karşılaşılan en büyük sorun cumhuriyet savcısının ve dış üyelerin hükümlünün cezaevine girmeden önce işlemiş olduğu suçundan dolayı ön yargı ile karşılandığı,

-Cumhuriyet savcısı her ne kadar toplantılarda görüşünü son açıklaması gerekirse de toplantılarda tam tersi bir durum oluştuğu bu da kararlar savcının görüşünün ağır basabileceği,

-Yapılan değerlendirmede ceza infaz kurumundaki tutum ve davranışından ziyade, hükümlünün suç durumunun ağır bastığı bu nedenle açık ceza infaz kurumuna ayırma, koşullu salıverilme ve kalan cezasını denetimli serbestlik ile infaz edilmesi kararları genelde olumsuz olduğu,

Cezaların infazının amacı; öncelikle genel ve özel önlemeyi sağlamak, bu maksatla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumu suça karşı korumak, hükümlünün; yeniden sosyalleşmesini teşvik etmek, üretken ve kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmaktır.
Yeni sistemde adalet.tv ailesi olarak 5275 sayılı kanunun 89/3 maddesi kapsamında oluşturulan kurulun başkanının cumhuriyet savcısı olması büyük bir sorun teşkil ettiği, bulunduğu konum itibari ile diğer kurul üyelerini etkilediği, yapılan toplantılar ve alınan olumsuz kararlardan anlaşılmaktadır.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tavsiye Kararlarında belirtildiği "Cezaevleri, asker, polis veya suçu soruşturan servislerden ayrı olan kamu otoritelerinin sorumluluğunda olmalıdır." Tavsiye kararının aksi yönünde ceza infaz kurumları bulunduğu yer ağır ceza cumhuriyet başsavcılığına idari olarak bağlı bulunduğu gibi özel kurulun başkanlığını yapması verilecek kararları etkilemesi mümkündür.

İdare ve Gözlem Kurulu Bürosu UYAP ekranında detaylı infaz bilgilerine ve mahkeme bilgilerine ulaşılamadığı öğrenildi. Cezaevleri arası nakil kararı gibi diğer kurul kararlarının alınması ve diğer işlerde sıkıntılar olduğu Kurumlarda nitelikli sayıda infaz bilgisi olan personelin bulunmadığı yanlış işlemler yapıldığı gibi, infaz bürosu personellerinin iş yükünü arttırdığı, infaz bürosu personel sayısının arttırılarak infaz kalemi içerisinde disiplin gibi kurul işlemlerinden sorumlu personel ile bu işlerin yürütülmesinin daha sağlıklı olacağı gerekmektedir.

UYAP ekranlarında bu yönde güncellemelerinde de yapılması gerektiği biliniyor.
Cezanın infazı sadece suçu işleyen ile değil ailesi ile birlikte infaz edildiği unutulmaması gerektiği gibi sosyal hayatta herkese iyi demediğimiz gibi cezaevindeki herkese kötü diyemeyiz. İlerleyen günlerde de takipçilerimizden gelen mesajlara istinaden konuları inceleyerek özel haberler yapamaya devam edeceğiz.
adalet.tv - hukuk servisi / özel haber