EKONOMİ - Ekonomi yönetiminin kararlılıkla sürdürdüğü dezenflasyon politikalarının etkileri, finansal göstergelerde somut biçimde hissedilmeye devam ediyor. Özellikle son aylarda enflasyon cephesinde kaydedilen düşüş, kredi piyasalarına da yansıyarak konut kredisi faiz oranlarında dikkat çekici bir gerileme ortaya çıkardı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, bankalar tarafından kullandırılan konut kredilerinde uygulanan ortalama faiz oranı 12 Aralık haftası itibarıyla yüzde 37,63'e indi. Bu seviye, son 28 ayın en düşük oranı olarak kayıtlara geçti.
Haziran 2024'te yüzde 71,6 ile zirve yapan yıllık enflasyonun, kasım ayı itibarıyla yüzde 31,1'e kadar gerilemesi, uygulanan ekonomik programın en önemli çıktılarından biri olarak değerlendiriliyor. Enflasyondaki bu düşüş eğilimi, Merkez Bankası'nın para politikası adımlarına da alan açtı. TCMB, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını kademeli şekilde aşağı çekerek son toplantısında 150 baz puanlık indirim yaptı ve faizi yüzde 38 seviyesine indirdi.
Avukat Bülent Cansu, ev almak isteyenler ile şu bilgiyi paylaştı: "Ev almak isteyen vatandaşlar ödemeleri mutlaka İBAN üzerinden havale / EFT ile yapsınlar ve açıklamayı detaylı yazsınlar. Kesinlikle elden ödeme ile ev sahibi olmaya çalışmayalım. Yapımı devam eden evleri ve üretici firmaları detaylı olarak araştıralım. Konut alırken dolandırılan binlerce kişi mevcut. Dikkat etmekte her zaman fayda var."
Merkez Bankası Adımı Bankalara Yansıdı
Politika faizindeki bu düşüş, gecikmeli de olsa bankaların kredi faizlerine yansımaya başladı. Özellikle uzun süredir yüksek seviyelerde seyreden konut kredisi faizleri, son haftalarda aşağı yönlü bir eğilim gösterdi. Merkez Bankası'nın yayımladığı haftalık istatistiklere göre, konut kredilerinde ortalama faiz oranı yüzde 37,63'e kadar geriledi. Bundan önceki en düşük seviye 1 Eylül 2023 haftasında yüzde 35,69 olarak kayıtlara geçmişti. En yüksek oran ise 5 Nisan 2024 haftasında yüzde 45,14 seviyesinde görülmüştü.
Sektör temsilcileri, faiz oranlarındaki bu düşüşün henüz sınırlı olsa da psikolojik eşiklerin aşılması açısından önemli olduğuna dikkat çekiyor. Özellikle aylık faiz oranlarının yeniden yüzde 2,5'in altına inmesi, konut almak isteyenler açısından maliyetleri belirgin biçimde düşürdü.
Aylık Taksitler ve Toplam Geri Ödeme Azaldı
Geçen yılın ortalarında bankalarda sunulan en düşük konut kredisi faiz oranı aylık yüzde 3,05 seviyesindeyken, son dönemde bu oran yüzde 2,49'a kadar geriledi. Bu düşüş, kredi kullanan vatandaşların aylık taksitlerine de doğrudan yansıdı. Örneğin 10 yıl (120 ay) vadeli 1 milyon liralık bir konut kredisinde aylık ödeme tutarı yaklaşık 31 bin 352 liradan 26 bin 273 liraya düştü. Böylece aylık taksitlerde 5 bin lirayı aşan bir rahatlama sağlandı.
Toplam geri ödeme tutarında da kayda değer bir düşüş yaşandı. Daha önce yaklaşık 3 milyon 762 bin lira seviyesinde olan toplam ödeme, faizlerdeki gerilemeyle birlikte yaklaşık 609 bin lira azalarak 3 milyon 153 bin liraya indi. Bu tablo, faiz oranlarındaki her düşüşün uzun vadeli kredilerde toplam maliyeti ne denli etkilediğini net biçimde ortaya koyuyor.
Farklı Kredi Tutarları İçin Olası Senaryolar
Son faiz indirimi sonrası, yüksek tutarlı konut kredileri için de güncel geri ödeme tabloları şekillenmeye başladı. 120 ay vadeli kredilerde ortaya çıkan yaklaşık rakamlar şu şekilde sıralanıyor:
3 milyon TL konut kredisi kullanan bir kişi, aylık ortalama 84 bin TL ödeme yaparak bankaya toplamda yaklaşık 9,5 milyon TL geri ödüyor.
4 milyon TL kredi için aylık taksitler ortalama 110 bin TL olurken, toplam ödeme 13,3 milyon TL'ye ulaşıyor.
5 milyon TL konut kredisinde aylık ödeme yaklaşık 138 bin TL, toplam geri ödeme ise 16,6 milyon TL seviyesinde gerçekleşiyor.
6 milyon TL kredi kullananların aylık ödemesi ortalama 173 bin TL, toplam geri ödeme tutarı ise 20,8 milyon TL oluyor.
7 milyon TL kredi için aylık taksitler yaklaşık 202 bin TL'ye çıkarken, toplamda bankaya ödenen tutar 24,3 milyon TL'yi buluyor.
10 milyon TL gibi yüksek tutarlı bir konut kredisinde ise aylık ödeme yaklaşık 289 bin TL, toplam geri ödeme ise 34,7 milyon TL seviyesine ulaşıyor.
Piyasada Beklenti Ne Yönde?
Ekonomistler, enflasyondaki düşüş eğiliminin sürmesi halinde, önümüzdeki dönemde kredi faizlerinde daha belirgin gevşemeler yaşanabileceğini ifade ediyor. Konut kredisi faizlerindeki her aşağı yönlü adım, hem konut talebini hem de inşaat sektöründeki hareketliliği doğrudan etkileyen kritik bir unsur olarak görülüyor. Ancak uzmanlar, faiz oranlarının seyrinde Merkez Bankası'nın enflasyonla mücadeledeki kararlılığının belirleyici olmaya devam edeceği görüşünde birleşiyor.