Dolandırıcılık Suçu ve Dolandırıcılık Suçuna Verilen Cezalar
Türk Ceza Kanununda (TCK) 157. ve 158. maddeleri ile dolandırıcılık suçuna verilen cezalar tanımlanmıştır. Dolandırıcılık suçu ülkemizde son yıllarda çok yaygın işlenmektedir.
TCK 157. ve TCK 158. maddeleri ile dolandırıcılık suçuna verilen cezalar açıkça belirtilmiş olup, bu cezaların infazı diğer cezalara nispeten kolay yapılmaktadır. TCK 157. maddesi uzlaştırma yasasına tabi olup, TCK 157 maddesinden ceza alanlar mağdur ile uzlaşması halinde ceza ortadan kalkar ve dava düşer. Suçu işleyen kişi cezaevinde olmuş olsa bile işlediği dolandırıcılık suçu TCK 157. maddesi kapsamında ise suçun faili ve mağdur uzlaştığı vakit fail cezaevinden tahliye olur. Yasa burada da lehe işlemektedir. Türk Ceza Kanununda; "Madde 157- Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir." görüldüğü üzere TCK 157'den verilen ceza 1 yıl ile 5 yıl arasındadır. Suçun yoğunluğuna göre miktar artıp azalabilir.
TCK 158 MADDESİ DETAYLARI
Türk Ceza Kanununda (TCK) 158. madde ile verilen cezalar uzlaştırma yasasına tabi değildir. Bu suç ülkemizde son yıllarda çok yoğun işlenmektedir. Bunun nedeni ise e-ticaret ve internet üzerinden yapılan alışveriş faaliyetlerinin artmasıdır. İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde yüzyüze temasın olmaması ve sahte web sitelerinin, sahte kullanıcı hesaplarının yaygın olması nedeniyle oran artmıştır. Ülkemizde ticaretin hızla internet ortamına aktarılması da kötü niyetli insanları bu alana yönlendirmiştir. TCK 158. maddesine verilen cezaların detayı:
Madde 158- (1) Dolandırıcılık suçunun;
a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,
l) (Ek: 24 kasım 2016 - 6763/14 md.) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle, İşlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. (Ek cümle: 29 Haziran 2005 - 5377/19 md.; Değişik: 03 Mart 2013 - 6456/40 md.)
Ancak, (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.
(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) (Ek fıkra: 24 Kasım 2016 - 6763/14 md.) Bu madde ile 157. maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.
TCK 157 ve TCK 158 maddeleri cezaevinde infaz edilirken uygulanan denetimli serbestlik süresi 3 yıldır. Suçun tarihi 01 Haziran 2005 öncesi ise indirim oranı 1/2 + ayda 6 gün olarak hesap edilir. Suç tarihi 01 Haziran 2006 sonrası ise indirim oranı 1/2 olarak hesap edilir. Yani 6 yıl hapis cezası alan bit hükümlü 1 hafta içerisinde denetimli serbestlikten faydalanıp tahliye olması hukuken mümkündür.