Cezaevlerinde 9/3 mahkum ne demek?
Cezaevlerinde bulunan bazı hükümlü ve tutuklular için 9/3 tabiri kullanılır. Bu tabir 5275 sayılı yasanın 9. Maddesinin 3. Fıkrasının karşılığıdır. Kısaca 9/3 mahkum demek "tehlikeli mahkum" anlamına gelir.
ADLİ 9/3 MAHKUM (TEHLİKELİ HÜKÜMLÜ) - Ceza infaz kurumlarında hükümlüler adli (kasten öldürme, hırsızlık, yağma, cinsel, uyuşturucu, yaralama vb.),organize, sol terör, sağ terör, tarafsız terör gibi... Gruplara ayrılarak benzer suçtan hükümlü ve tutuklular ile beraber kalmaktadır. Ceza infaz kurumlarında adli 9/3 olarak tabir edilen hükümlüler ise 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 9. Maddesinin üçüncü fıkrası gereği barındırılan hükümlülerdir.
Kanun maddesinde; "Eylem ve tutumları nedeniyle tehlikeli hâlde bulunan ve özel gözetim ve denetim altında bulundurulmaları gerekli olduğu saptananlar ile bulundukları kurumlarda düzen ve disiplini bozanlar veya iyileştirme tedbir, araç ve usullerine ısrarla karşı koyanlar bu kurumlara gönderilirler."Diğer kapalı ceza infaz kurumlarında kalıp, kendine, başka hükümlülere, görevli personele ve ceza infaz kurumuna zarar veren kişiler ilgili kurum tarafından hükümlü hakkında alınacak idare ve gözlem kurulu kararı Bakanlık tarafından onaylanması durumunda kişi cezasını yüksek güvenlikli ceza infaz kurumunda infaz etmeye başlar.
5275 sayılı kanunun 9. Maddesinin üçüncü fıkrası uygulanan hükümlü nakil emrinin tarihinden itibaren aynı kanunun beşinci fıkrasında belirtildiği üzere "üçüncü fıkrada belirtilen hükümlülerden geriye kalan toplam cezalarının üçte birini bu kurumlarda geçirerek iyi hâl gösterenlerin, tutum ve kişiliklerine uygun diğer ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine karar verilebilir."
Hakkında uygulanan 5275 sayılı yasanın 9/3 maddesi uygulamasının kaldırılması Bakanlık tarafından yapılacaktır. Yüksek güvenlikli ceza infaz kurumunda bulunan bu kişilerin diğer kapalı ve açık ceza infaz kurumuna sevk edilmesi için geriye kalan toplam cezasının 1/3'ini iyi halli olarak infaz etmiş olması gerekmektedir.
Açık ceza infaz kurumuna ayrılması hususunda mevzuatın bir bütün olarak değerlendirildiğinde;
Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin 6/1-c.maddesinde "Cezaları yüksek güvenlikli kapalı kurumlar veya diğer kapalı kurumların yüksek güvenlikli bölümlerinde infaz edilenlerden toplam cezalarının üçte birini bu kurumlarda iyi hâlli olarak geçiren ve koşullu salıverilme tarihine üç yıl veya daha az süre kalanlar," bu madde gereğince 1/3'ini infaz etmek ve koşullu salıverilme tarihine 3 yıl veya daha az süre kalması şartı bulunmasına rağmen;
5275 sayılı kanunun 9/5. Maddesinde "üçüncü fıkrada belirtilen hükümlülerden geriye kalan toplam cezalarının üçte birini bu kurumlarda geçirerek iyi hâl gösterenlerin, tutum ve kişiliklerine uygun diğer ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine karar verilebilir." hükmü yer almaktadır.
Aksi takdirde bu kişiler hakkında 5275 sayılı kanunun 9. Maddesinin üçüncü fıkrası uygulamasının (tehlikeli hükümlü / tutuklu) kaldırılmadığı takdirde şartlarını taşısa bile açık ceza infaz kurumuna ayrılamaz. Hükümlü / tutuklu gerekirse koşullu salıverilme tarihinde şartlarını taşıması halinde cezasını yüksek güvenlikli ceza infaz kurumundan tahliye edilir.
Hakkında 9/3 maddesi uygulanan hükümlü, Bakanlık tarafından tehlikeli hükümlü statüsü kaldırılmadığı takdirde kanun gereği kapalı ve açık ceza infaz kurumuna gönderilemez, koşullu salıverilmesi gelmesi halinde şartlarını taşıması halinde tahliye etmesini engel bir durum olmamaktadır.
Tehlikeli hükümlüler Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumları başta olmak üzere yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarında kalmaktadır. Bu hükümlüler ceza infaz kurumunun fiziki yapısı gereği tek olarak barındırılmaktadır. Ceza infaz kurumlarında infaz ve koruma memurları başta olmak üzere her birimden ve unvandan personelin en fazla uğraştığı hükümlü profilidir. Bu hükümlüler genellikle iyileştirme ve ıslah olma yönünde iyileşme görülmediği, suç işleme olaylarını ceza infaz kurumlarında da devam ettirmektedir.
Özetle yaptıkları eylemler:
Psikiyatrik ilaç kullanımı sonrası kendisine sık sık zarar verme davranışı oldukça yüksektir,
İntihara meyilli,
Cezaevi personelini yaralama ve zarar verme,
Rehin alma,
Kamu malına zarar verme, (oda ve koğuş, cezaevi ring aracı vb.)
Jandarma personeline zarar verme,
Firar ve firara teşebbüs eylemleri,
Hastanede ve adliyede personele saldırma,
Kurum içi ve kurum dışında; küfür, tahrik edici hakaret ve tehdit eylemleri,
Bu hükümlü ve tutuklular eylemleri bulunduğu yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarında da artırarak devam etmektedir.
Bu kişilerin kalabileceği odalarda kırılmaz cam, sabit ve sökülemeyecek eşyaların bulunması gerekir. Hükümlü ve tutukluların cezaevi personeli ile kuracağı irtibat hususunda; personelin özel ekipman ile irtibat kurmasının yanı sıra odasından kelepçe takılarak çıkarılması gerekmektedir. Tehlikeli hükümlülerin ceza infaz kurumlarında özel infaz rejiminin uygulanması için gerekli mevzuat çalışması gerekmektedir.
Bu tür davranışları sergileyen hükümlüler yakınlarının cenaze ve hastalık nedeniyle verilen mazeret izin talebi hakkından da faydalanmaktadır. adalet.tv / özel haber