Cezaevleri disiplin soruşturmalarında yaşanılan sorunlar ve çözüm önerileri
Ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlü ve tutuklular cezalarını infaz ederken kurum içi disiplin yönetmeliklerine aykırı hareket ettikleri zaman haklarında cezaevi yönetimi tarafından disiplin soruşturması açılır. Ceza infaz kurumları disiplin soruşturmalarında yaşanılan sorunlar ve çözümleri haberimizde.
CEZA İNFAZ KURUMU DİSİPLİN İŞLEMLERİNDE YAŞANAN SORUNLAR - Ceza infaz kurumları bilindiği hürriyetin sınırlandığı kurumlar olması sebebi ile, hükümlü ve tutukluların kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı olarak cezalarını infaz etmesi gerekir. Ancak ceza infaz kurumlarında kurum güvenliği, disiplini ve akabinde kurum personele karşı eylemler sergilemesi halinde kanunda karşılığı bulunan idari disiplin cezası verilmektedir.
Ancak sıkça gelen sorular ışığında bir hükümlünün kurum malına zarar verme, kurum personeline hakaret ve tehdit aynı zamanda kurum personelini yaralaması gibi zincirleme suç işlemesi halinde yürütülen soruşturma kapsamında yürütülen soruşturmada en fazla eylem üzerinden disiplin cezası verilmesi.
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 37.maddesi; "Hükümlü hakkında kurumda, düzenli bir yaşamın sürdürülmesi, güvenliğin ve disiplinin sağlanması bakımından kanun, (…) (1) yönetmelikler ile idarenin uyulmasını emrettiği veya gerekli kıldığı davranış ve tutumları, kusurlu olarak ihlâl ettiğinde, eyleminin niteliği ile ağırlık derecesine göre Kanunda belirtilen disiplin cezaları uygulanır. (Ek cümle:14 Nisan 2020 tarih 7242/23 maddesi) Hükümlünün duruşma, sağlık, eğitim ve çalışma gibi nedenlerle geçici olarak kurum dışında bulunduğu yerler de bu fıkranın uygulanması bakımından kurum olarak kabul edilir."
(2) Suç oluşturan eylemlerden dolayı açılan kamu davası, disiplin soruşturması yapılmasını ve cezanın uygulanmasını engellemez.
Kanunda belirtildiği üzere eylemin niteliğine göre kanunda belirtilen disiplin cezası uygulanır. Örnek olayda;
a) Hükümlünün kamu malına zarar verme eylemi nedeniyle 5275 sayılı yasanın 44/2.a maddesi "Kurum tesislerine, araç ve gereçlerine zarar vermek" eylemi karşılığı 1-10 gün arası hücreye koyma disiplin cezası verilmektedir.
b) Hükümlünün kurum personeline hakaret ve tehdit eylemi nedeniyle 5275 sayılı yasanın 44/2.j maddesi "Kurum görevlilerine hakaret veya tehditte bulunmak" eylemi karşılığı 1-10 gün arası hücreye koyma cezası verilmektedir.
c) Hükümlünün kurum personeli yaralama sonucu 5275 sayılı yasanın 44/3.e maddesi "Hükümlü ve tutukluları kasten veya neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralamak ile görevlileri her türlü kasten yaralamak" eylemi gereğince 11-20 gün arası hücreye koyma disiplin cezası verilmektedir.
Mevcut uygulama ve uyap sistemi hükümlünün 1 suç üzerinden disiplin cezası verilmesi yönünde olduğu bu haliyle adı geçenin diğer iki eylem neticesinde idari karşılığı bulunmamaktadır.
Bu uygulama hükümlünün disiplin raporunda tek bir eylem yaptığı görülmekte, yeni tahliye sisteminde hükümlünün eylemleri hakkında eksik olarak değerlendirilmesine yol açmaktadır. Kanun maddesinde eylemlerin niteliği ile ağırlık derecesine göre kanunda belirtilen disiplin cezaları uygulanır hükmüne istinaden kanunda eylemin karşılığı verilmeli yönünde ise uyap sisteminin buna dönük olmadığı, genel bir algının bir tutanaktan bir ceza verilmesi gibi bir mantıkla hareket edildiği, idari olarak bir ceza verildiği, ancak olayın adli boyutunda her bir eylem için ayrı ayrı ceza verilmektedir. Bu nedenle ceza infaz kurumları idari disiplin cezası verirken hükümlü hakkında birden fazla eylem için ayrı ayrı ceza verilmesi yönünde güncelleme yapılması gerekmektedir.
adalet.tv ailesi olarak mevcut uygulamada 1 eylem yapan hükümlü ile 5 eylem yapan hükümlü arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Bu nedenle uyap sisteminin birden fazla eylem için disiplin cezasının verilmesi için gerekli güncelleme yapması gerekmektedir.
adalet.tv / hukuk servisi - özel haber