Yüksek Mahkeme, çeşitli ceza davalarında verilen HAGB kararlarının yeterli gerekçe içermediğini ve yargılamaların temel hak güvencelerine aykırı şekilde yürütüldüğünü belirtti.
Karara konu olan bireysel başvurularda, başvurucular hakkında açılan ceza davalarında mahkûmiyet hükümleri kurulmuş, ancak bu kararların açıklanması geri bırakılmıştı. Yapılan itirazlar ise ilgili mahkemeler tarafından reddedilmişti. Ret kararlarında, HAGB'nin yasal şartlarının oluştuğu ve hukuka uygun şekilde verildiği ifade edilmişti.
Anayasa Mahkemesi, dosyaları birleştirerek 2023/83574 numaralı bireysel başvuru üzerinden yaptığı incelemede, HAGB uygulamasının yargılamanın adil yapılmadığını ortaya koydu. Başvurucuların savunma haklarının kısıtlandığını, delil sunma taleplerinin dikkate alınmadığını ve itirazların yüzeysel gerekçelerle reddedildiğini vurgulayan Yüksek Mahkeme, özellikle "silahların eşitliği" ilkesinin ihlal edildiğine dikkat çekti.
Yüksek Mahkeme, HAGB kararlarına yapılan itirazların yalnızca şekli denetimden ibaret olduğunu, içerik açısından ciddi bir değerlendirme yapılmadığını ve bu durumun etkili bir başvuru yolu olmadığı sonucuna ulaştı.
Anayasa Mahkemesi daha önce, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. maddesinde yer alan HAGB'ye ilişkin bazı hükümleri Anayasa'ya aykırı bularak iptal etmişti. Özellikle HAGB kararına karşı yalnızca itiraz yolunun açık olması, istinaf hakkının ortadan kaldırılması gibi uygulamaların sanık haklarını zedelediği ifade edilmişti.
Bu karar sonrasında 2 Mart 2024'te yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle birlikte HAGB sisteminde köklü değişiklikler yapıldı. Yeni düzenlemeyle HAGB kararlarına karşı istinaf ve temyiz yolları açıldı. Ayrıca mahkemelerin, sanığın kabulüne bağlı olmaksızın da HAGB kararı verebileceği düzenlendi.
Yüksek Mahkeme, başvurucuların adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verirken, bu ihlalin ortadan kaldırılması için ilgili mahkemelere yeniden yargılama yapılması talimatı verdi. Başvurucuların maddi veya manevi tazminat talepleri ise reddedildi. Mahkeme ayrıca vekalet ücreti ve yargı harçlarının başvuruculara ödenmesine karar verdi.