Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda bakanlığının 2026 yılı bütçesine ilişkin yaptığı sunumda hem yargı süreçleri hem de ceza infaz kurumlarıyla ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu. Kira uyuşmazlıklarından cezaevi eleştirilerine, yeni anayasa tartışmalarından devam eden soruşturmalara kadar geniş bir başlıkta açıklamalar yapan Tunç, özellikle kamuoyunda tartışılan "kuyu tipi cezaevi" iddialarını net bir dille reddetti.
Komisyonda milletvekillerinin, kira davalarında "hakem heyeti" uygulamasının mümkün olup olmadığı yönündeki sorularını yanıtlayan Tunç, 1 Eylül 2023'te devreye alınan zorunlu arabuluculuk sisteminin somut başarılar getirdiğini vurguladı.
Uygulamanın başladığı tarihten bu yana 144 bin 695 kira dosyasında uzlaşma sağlandığını belirten Tunç, böylece 289 bin 390 kiracı ve kiraya verenin adliyeye gitmeden anlaşmaya vardığını söyledi. Arabuluculuğun yargı süreçlerini hızlandırdığını kaydeden Tunç, 2013'ten bu yana yaklaşık 8 milyon dosyanın arabulucuya taşındığını, bunların 5 milyona yakınının anlaşmayla sonuçlandığını ifade ederek şu değerlendirmeyi yaptı:
"Bu rakamlar, yüzlerce mahkemenin vereceği kararın karşılığı demektir. Hem dava yükünü azaltıyoruz hem de vatandaşlarımızın uzlaşarak sorunlarını çözmesini sağlıyoruz. Hukuk yargılamalarını daha etkin kılacak yeni düzenlemeler de taslaklarımızda yer alacak."
Ceza infaz kurumlarına yönelik eleştiriler hakkında konuşan Tunç, özellikle son dönemde gündeme getirilen "kuyu tipi cezaevi" iddialarının gerçeği yansıtmadığını söyledi. Tunç, Türkiye'de böyle bir cezaevi modeli bulunmadığını vurgulayarak "S tipi" cezaevlerinin, uluslararası standartlara uygun yüksek güvenlikli kurumlar olduğunu belirtti.
Bu cezaevlerinde 1 ila 3 kişilik odaların bulunduğunu, AİHM kararlarına uygun büyüklükte havalandırmaların yer aldığını, yeterli ışık, ısı ve yaşam alanının sağlandığını kaydetti. Ayrıca hükümlülerin bireysel veya grup halinde iyileştirme programlarına katılabildiğini dile getirdi.
Son dönemde kamuoyunda tartışılan bir diğer konu olan "infaz ertelemeleri" hakkında da açıklama yapan Tunç, bu sürecin Ceza İnfaz Kanunu'nun 16. maddesi uyarınca tamamen tıbbi raporlara dayalı biçimde yürütüldüğünü söyledi.
Tam teşekküllü hastanelerden alınan raporların Adli Tıp Kurumu tarafından onaylanmasıyla infazın ertelenebildiğini vurgulayan Bakan, 2024–2025 döneminde toplam 1.353 hükümlünün hastalık nedeniyle tahliye edildiğini açıkladı.
İyi hal değerlendirmeleri konusunda da yanlış algı oluşturulduğunu belirten Tunç, şu verileri paylaştı:
1 Ocak – 30 Eylül tarihleri arasında iyi hal değerlendirmelerinde olumsuz karar oranı sadece yüzde 6.
Yüzde 94 oranında olumlu değerlendirme yapılarak koşullu salıverilme uygulanıyor.
2021–2025 arasında yapılan 1 milyon 535 bin değerlendirmenin yüzde 93,78'i olumlu sonuçlandı.
Tunç, disiplin cezası bulunan bazı hükümlülerde doğal olarak olumsuz kararlar çıkabildiğini de sözlerine ekledi.